Türkçede Sonuç Bildiren Küçük Tümceler
(Resultative Small Clauses in Turkish )

Yazar : Esra KÜÇÜKSAKARYA  Murat ÖZGEN  
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2024
Sayı : 17
Sayfa : 163-178
Doi : 215
    


Özet

Small Clauses (SCs) are structures that lack tense, aspect, modality (TAM), and agreement. They differ internally from complete sentences, featuring a nonfinite [DP XP] configuration, yet they consist of grammatical units bearing propositional content that form a predicative relationship. Literature on Turkish SCs has so far analyzed such clauses into groups such as locative, resualtative and descriptive/depictive SCs. In this study, we aim to explore the details of resultative SCs in Turkish considering that such an in-depth analysis could contribute to the literature of SCs in general. This SC type is a resultative construction and it adjoins to the matrix clause by construing a result relation with a resultative matrix verb on a sentential basis. Bearing this in mind, first we will touch upon the relevant literature, and then analyze the constructional properties of such SCs. Then, we will extend this analysis with ‘resultative SCs with light verbs’, and present independent grammatical evidence in favor of this claim. We will employ voice alternation, modification, ellipsis and inflection/tense marking tests on this new type of SCs.



Anahtar Kelimeler

small clause, syntax, resultative, tense-aspect-modality.



Abstract

Küçük Tümce yapıları (buradan sonra, KT) kip, görünüş, zaman, (KGZ) ve uyum içermeyen; çekimsiz [BelÖ XÖ] biçimlenmesiyle tam tümcelerden iç yapısı farklı bir görünüme sahip; buna karşın önermesel içeriği olan dil bilgisel kurucu birimlerin yüklemleme ilişkisine girmesiyle oluşan yapılardır. Türkçede KT’ye ilişkin çalışmalar, genel olarak yerlik içeren, sonuç bildiren ve betimlemeli KT’ler gibi gruplamalar yapmaktadır. Bu çalışmada, KT’ler üzerine ayrıntılı bir inceleme yapılmasının KT alan yazınına Türkçeden farklı bulgular sunacağını düşünerek Türkçede sonuç bildiren KT’leri detaylarıyla incelemeyi amaçladık. İlgili KT türü, sonuç bildiren yapılardır ve ana eyleme eklemlenerek tümcesel düzlemde ikincil bir yüklem ile sonuç ilişkisi kurar. Bu kapsamda, ilgili çalışmalardan hareket ederek öncelikle, sonuç bildiren KT’lerin kuruluş özelliklerini detaylıca inceleyeceğiz. Ardından, bu türlerin alan yazında henüz değinilmemiş başkaca bir tür olan ‘katkısız eylemleri içeren KT’ler’ ile genişletebileceği savını sunup bu savı bağımsız görgül delillerle desteklemeye çalışacağız. Katkısız eylemleri içeren KT’lerin varlığına ilişkin çatı değiştirimi, niteleme, eksiltme ile çekim ve uyum sınamalarını uygulayacağız.



Keywords

küçük tümce, sözdizimi, sonuç bildiren, kip-görünüş-zaman.

Gelecek Sayı

Ekim 2024 Sayısı

Dergimizin Ekim 2024'te yayımlanacak olan 18. Sayısı için makale kabulü devam etmektedir.

iletişim: 0505 4342666


  • Adres :Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Osmaniye/TÜRKİYE
    Telefon : 0505 4342666 Faks :
    Eposta : korkutataturkiyat@gmail.com