19. yüzyıl, Batı tesirinde yenileşme hareketleri sebebiyle divan şiirinin etkisini ve varlığını yitirmeye başladığı bir dönem olmuştur. Fakat bu süreçte, divan edebiyatı çizgisinde ve dinî-tasavvufi içerikli metinler yazılmaya devam etmiştir. 19. yüzyıl şairlerinden İsmail Hakkı da dinî-tasavvufi mahiyette eserler kaleme alan şairlerden biridir. İsmail Hakkı hakkında tezkirelerde veya diğer bibliyografik kaynaklarda herhangi bir kayıt yoktur. Hakkındaki bilgilere eserlerinden ulaşılabilmektedir. Erzurumlu bir şair olan İsmail Hakkı, Sultan Abdülaziz (1830-1876) döneminde yaşamıştır. Dinî ilimler üzerine eğitim aldığı anlaşılan şairin Mevlid adını verdiği bir eseri vardır. Eserin müellif nüshası üç yüz varaktan meydana gelmektedir. Eser, manzum olarak kaleme alınmıştır. Yedi bölüm olmak üzere tertip edilen metinde kâinatın yaratılışı, Hz. Muhammed’in doğumu, hicreti, miraca çıkışı, çeşitli mucizeleri, vefatı ile kıyamet alametleri ve ahiret hayatı anlatılmıştır. İçerik açısından bakıldığında metnin -her ne kadar şair, kitabını mevlid olarak nitelese de- tipik bir mevlid özelliği göstermediği, daha çok siyer türü içerisine yer alabileceği görülür. Bu çalışmada Erzurumlu İsmail Hakkı’nın hayatı hakkında bilgi verilecek, bahsi geçen eser, şekil ve içerik açısından genel hatlarıyla tanıtılmaya ve incelenmeye çalışılacaktır.

Divan şiiri, 19. yüzyıl, İsmail Hakkı, Mevlid.