Abstract


Dîvânü Lügâti’t-Türk’te Kullanılan Fiilden Fiil Yapım Ekleri Üzerine Bir Değerlendirme

Dîvânü Lügâti’t-Türk Türk dilinin en önemli eserlerinden biridir. Türk dilinin bilinen ilk ansiklopedik sözlüğüdür. Kâşgarlı Mahmud’un 1072-1074 yılları arasında hazırlamış olduğu Dîvânü Lügâti’t-Türk sadece bir sözlük olarak nitelendirilmemelidir. Eserde Türk toplulukları, Türk dilinin dil bilgisi kuralları ve Türk lehçelerinin dil özellikleri ile ilgili önemli bilgiler verilmiştir. Kitap dostu Ali Emiri Dîvânü Lügâti’t-Türk’ün eldeki tek nüshasını 1914 yılında İstanbul’da tesadüfen bulmuştur. Eser tüm Türkologların ilgisini çekmiştir. Eserin eldeki tek nüshası ilk defa 1915-1917 yılları arasında Talat Paşa’nın teşviki ile Kilisli Rıfat’ın gözetiminde tercüme edilmiştir. Besim Atalay’ın Türkçe tercümesi dört cilt halinde 1939-1943 yılları arasında birinci, 1985-1986 yılları arasında ikinci defa basılmıştır. Bu çalışmada, Dîvânü Lügâti’t-Türk’te kullanılan fiilden fiil yapım ekleri ele alınmaktadır. Çalışmanın temel amacı, Dîvânü Lügâti’t-Türk’te fiil kök ve gövdelerine fiilden fiil yapım ekleri getirilerek türetilmiş olan fiillerin gramer ve anlam özelliklerini incelemektir. Dîvânü Lügâti’t-Türk’te kullanılan fiilden fiil yapım eklerinin incelenmesinde eserin 1985-1986 yılları arasında basılmış olan Türkçe tercümesi temel kaynak olarak kullanılmaktadır.



Keywords

Dîvânü Lügâti’t-Türk, Türk dili, fiil kökü, fiil gövdesi, fiilden fiil yapım eki.


Kaynakça

Gelecek Sayı

Aralık 2024 Sayısı

Dergimizin Aralık 2024'te yayımlanacak olan 19. Sayısı için makale kabulü devam etmektedir.

iletişim: 0505 4342666


  • Adres :Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Osmaniye/TÜRKİYE
    Telefon : 0505 4342666 Faks :
    Eposta : korkutataturkiyat@gmail.com