Abstract


Eksiz Belirtme Durumu Var mıdır?

İsim ve isim durumu, genel özellikleriyle birçok çalışmaya konu olmuştur. “Türkiye Türkçesinde isim durumlarından biri olan belirtme durumu nasıl yapılır?”, “Eksiz belirtme var mıdır?” konuları tartışmaya açılarak, konu açıklığa kavuşturulmak istenmiştir. Bu amaç doğrultusunda, konuyla ilgili terim sözlükleri, dil bilgisi kitapları, makaleler ve bildiriler taranarak araştırmacıların belirtme durumuyla ilgili yaptığı tanımlar, belirtme durum ekinin kökeni, belirtme durumunun özellikleri ve işlevleri hakkında ortaya koyduğu tutumlar, görüşler; eş zamanlı dil bilimi yöntemiyle değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda, eksiz belirtme durumunun yalın durumla aynı şekilde tanımlandığı tespit edilmiş ve bu tür tanımların kafa karışıklığına neden olmasından dolayı yanlış olduğu sonucuna varılmıştır. Bağımlı ve bağımsız biçimbirimler; ses bilimsel, şekil bilimsel ve söz dizimsel düzlemden geçip anlam bilimsel düzleme çakar. Dilin ses bilimsel, şekil bilimsel ve söz dizimsel yönü, yüzey yapıyla ilgilidir. Dilin anlam bilimsel yönü ise derin yapıyı ilgilendiren bir konudur. Dil biliminde bazı konular hem yüzey yapıyı hem de derin yapıyı ilgilendirir. Bu konular, edim biliminin inceleme alanına girer. Eksiz nesne konusu da ele alınırken edim bilimi göz önünde bulundurulmalıdır. Ayrıca nesnenin durum eki almadan yükleme bağlanabilmesinde; fiilin nesneyle ilişkisi, fiilin ve nesnenin özelliği, konuşmacının amacı ve nesnenin kullanıldığı yer bile etkilidir. Yapılan değerlendirmelerin ve varılan sonuçların yapılacak diğer çalışmalara kaynaklık ederek konunun öğrenilmesine ve öğretilmesine- küçük de olsa- katkı sağlamak amaçlanmıştır.



Keywords

İsim durumu, durum ekleri, belirtme durumu, eksiz belirtme.


Kaynakça

Gelecek Sayı

Aralık 2024 Sayısı

Dergimizin Aralık 2024'te yayımlanacak olan 19. Sayısı için makale kabulü devam etmektedir.

iletişim: 0505 4342666


  • Adres :Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Osmaniye/TÜRKİYE
    Telefon : 0505 4342666 Faks :
    Eposta : korkutataturkiyat@gmail.com