Doğu Türkistan’ın Tarım Havzası’nda bulunan çölün adı olan Taklamakan kelimesine, 19. yüzyıl ve sonrasındaki yazılı kaynaklarda rastlanmaya başlanmıştır. Taklamakan, çok eski tarihlere uzanan bir ad olmamasına rağmen gerek Uygur gerekse Çin ve Batı kaynaklarında bu kelimeyle ilgili çok çeşitli etimolojik açıklamalar bulunmaktadır. Bölge sakinleri tarafından Teklimakan olarak telaffuz edilen adın kökeni, kimi araştırmacılarca İngilizce telaffuzu olan Taklamakan biçimine ses bakımından yakın olan kelimelere bağlanmaya çalışılırken; kimileri tarafından çok eski olmayan bu kelimeyle ilgili Çince eski tarihî kaynaklardan ipucu bulmaya çalışılmıştır. Fakat bölge sakinleri tarafından kaleme alınmış olan elyazması eserler yeterince dikkate alınmamıştır. 19. yüzyılın sonunda kaleme alınan Tevarih-i Muskiyun adlı eserde çölün adı Terk-i Makan şeklinde geçmektedir ve bu kaynak Teklimkan’ın kökeninin anlaşılması için büyük önem arz etmektedir. Çalışmamızda ilk önce Taklamakan adıyla ilgili farklı görüşler ortaya konulup farklı açılardan analiz edilerek yorumlanmıştı. Daha sonra bu görüşler temelinde Teklimakan adının eski yazma eserlerde rastlanılan şekilleri üzerinde durulmuş ve sözcüğün kökeni üzerinde farklı görüşler ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Taklamakan, Teklimakan, ad, etimoloji.