Peyami Safa, Fatih Harbiye romanında da diğer romanlarında sıklıkla işlediği Doğu Batı sorununu madde ruh ikilemi ile ele almasının yanı sıra romanın isminden de anlaşılacağı üzere bir mekân çatışması eşliğinde eserinin vaka ve şahıs kadrosunu kurgulamıştır. Maddeci Batı ile maneviyatçı Doğu’yu mukayese ederken İstanbul’un Fatih ve Harbiye semtleri üzerinden bir ayrım ve kıyaslama yapan yazar, Harbiye ve çevresini Batı’nın etkisine girmiş topluma ait olarak sunarken Fatih’i ise daha yerli bir biçimde Batı’nın kötü etkilerinden kendini koruyabilmiş ancak birçok ilerlemenin de gerisinde kalmış bir hüviyete sahip toplumun mekânı olarak ele almıştır. Bu durum ise romanda bir mekân ayrıştırması ile birlikte her iki mekânın insanlarının da bir toplum içinde mekânla birlikte ayrışmasına sebep olmuş ve mekân üzerinden toplumsal kümelenme olgusunu açığa çıkarmıştır. Bu çalışmada Fatih Harbiye romanında bu söz konusu ayrışmanın mekânlar ve insanlar üzerine nasıl yansıdığı değerlendirilmiş ve kendi alanının sıkıntılarından kurtulmak için yüzünü “öteki”ne çevirmiş olan Neriman’ın aynı şehirdeki iyi ayrı dünya arasında bocalayışı ve bütün bunların hem sosyolojik hem de psikolojik sebepleri üzerinde durulmuştur.

Peyami Safa, mekân, toplum, Fatih Harbiye, kimlik.