Türk halk edebiyatının sözlü anlatı türleri içerisinde yer alan fıkralar; olay, yer, zaman ve şahıs kadrosu gibi yapı özelliklerine sahiptir. Kısa ve yoğun bir anlatım tarzına sahip olan fıkralarda olaylar genellikle belli bir fıkra tipi etrafında teşekkül eder. Ancak fıkraların şahıs kadrosunda bu ana fıkra tipinin yanı sıra başka yardımcı kahramanların da olduğu görülür. Bu yardımcı kahramanlar, olayın gelişimine ve güldürü unsurunun ortaya çıkmasına çeşitli şekillerde katkıda bulunurlar. Nasreddin Hoca fıkralarının esas kahramanı Hoca’dır; ancak fıkralarda onunla birlikte rol alan yardımcı kahramanlar da vardır. Nasreddin Hoca, her fıkrada başkahraman olarak sabitken bu yardımcı şahıslar değişkenlik gösterir. Tarihî şahsiyetler, devlet adamları, idareciler, din adamları, aile çevresi, çeşitli meslek erbapları vb. fıkralarda birer birer boy gösterir. Bu çalışmada Nasreddin Hoca fıkralarının şahıs kadrosu tasnif edilmiştir. Çalışmaya kaynaklık eden fıkralar, Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesinde BY7297 numarasıyla kayıtlı bulunan Hikâyât-ı Hoca Nasreddîn Nakl-Şude adlı eserden alınmıştır. Bu çalışma ile hem orijinal bir Nasreddin Hoca yazması tanıtılmış olacak hem de Nasreddin Hoca fıkralarının şahıs kadrosundaki zenginlik ortaya çıkarılacaktır. Şahıs kadrosunun sınıflandırılmasında Dursun Yıldırım’ın “Türk Edebiyatında Bektaşi Fıkraları” adlı eserinde yer alan şahıslar tasnifi temel alınmıştır.

Fıkra, Nasreddin Hoca, fıkra tipi, şahıs kadrosu, yazma.