Özet


Structural Analysis of the Story “Duha Koca Son Deli Dumrul” from the Book of Dede Korkut

Dede Korkut Hikâyeleri, milli ve manevi değerlerimizin, sembolik kurgularla birlikte etkileyici ve kalıcı bir üslup ile ifade eden metinlerdir. Almanya’nın Dresden şehrinde ve Vatikan’da iki önemli yazması bulunmaktadır. Dresden nüshası 1815 yılında H. O. Fleischer tarafından bulunmuş ancak bilim dünyasına tanıtan ise H. F. Von Diez olmuştur. Vatikan nüshasını ise 1950 yılında Ettore Rossi bilim dünyasına tanıtmıştır. Dede Korkut Kitabı’nda geçen Duha Koca Oğlu Deli Dumrul adlı hikâyede vaka halkaları birçok sembolik ifadelerle taçlanarak anlatının boyutunu şekillendirir. Anlatı metinlerinin içeriklerinde yönlendirme yapılan bölüm ise özet bölümünden sonra yer alır ve karmaşık olayların anlamlandırılması için yani metnin çatısını kurarak metnin bütüncül yapısı için bir çerçeve açar. Anlatıda başta kahraman olmak üzere asıl kahramanın kazanması gereken sorumlulukları belirleyen olumlu ve olumsuz kişilik özelliklerine sahip diğer kahramanlar da vardır. Sembolik anlatım içerisine dâhil edilen kişileri ve olayların dekoru konumundaki mekânlar anlatıda detaylı betimlenmemiştir. Ana kahraman ile birlikte diğer kahramanların ve olayların ön plana çıktığı anlatıda dekor vazifesi göre Deli Dumrul hikâyesinde öykünün yaşandığı zaman ve anlatım zamanı arasında bir zaman kırılması yani bu iki farklı zamansal boyut öne çıkarılmamıştır, eylemler eş zamanlı gerçekleşmiştir. “Duha Koca Oğlu Deli Dumrul” hikâyesi üçüncü tekil şahıs ile anlatılır. Hikâye içerisinde kahramanların konuşmalarına yer verilmiştir. Bu konuşmalar ise birinci tekil kişi ağzından anlatılmıştır. Açıklama, monolog, diyalog, leitmotife yer verilmiştir. Türk milleti ve bilim dünyası için önemli olan Dede Korkut Hikâyelerinde yer alan bu anlatının izleksel anlamdaki incelemesini doğru yapabilmek için yapı bakımından değerlendirmesinin açık bir şekilde ortaya konulması gerektiği görüşündeyiz. Bu amaçla çalışmamızın temelinde yapı bakımından inceleme metodu kullandık.



Anahtar Kelimeler

Dede Korkut, Deli Dumrul, olay örgüsü, sembolik, yapı.


Kaynakça

Gelecek Sayı

Aralık 2024 Sayısı

Dergimizin Aralık 2024'te yayımlanacak olan 19. Sayısı için makale kabulü devam etmektedir.

iletişim: 0505 4342666


  • Adres :Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Osmaniye/TÜRKİYE
    Telefon : 0505 4342666 Faks :
    Eposta : korkutataturkiyat@gmail.com