Özet


A Syntactic Analysis on Gonbad Manuscript of the Book of Dede Korkut

Oğuzlarla ilgili sosyal, siyasi, kültürel pek çok bilgi içeren Dede Korkut Kitabı, birçok araştırmacının belirttiği gibi, Türk dili ve edebiyatının başyapıtlarından biridir. 2018 yılına kadar Vatikan ve Dresden olmak üzere sadece iki yazması bilinen bu esere, Günbet yazmasının bulunmasıyla yeni bir anlatı (boy) daha eklenmiştir. Bu yazma 31 yapraktan oluşmaktadır. XVIII. bölümü hariç tutarsak, yazmada yiğitliğin nitelikleri konusu işlenmiştir. Yazmanın 16.- 18. yüzyılları arasında Azerbaycan Türkçesi ile yazıldığı düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı Dede Korkut Kitabı’nın Günbet yazması üzerine sentaktik bir inceleme yapmak ve bu yazma üzerine yapılacak yeni gramer çalışmaları için bir veri sunmaktır. Bu eksende, makale iki temel bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Dede Korkut Kitabı’nın Günbet yazmasında kelime grupları incelenmiş, ikinci bölümde ise yazmadaki cümle yapıları ele alınarak basit ve birleşik cümleler incelenmiştir. Özellikle birleşik cümleler incenirken yazmada değişik türden cümle çeşitleri tespit edilerek örneklendirilmiş ve bu örneklere göre başlıklar ve temel çerçeve belirlenmiştir. Kelime grupları ve cümleler incelenirken çalışmanın malzemesini daha zengin kılmak için Dede Korkut Kitabı’nın Dresden yazmasına ve Eski Anadolu Türkçesi’ne ait bazı örnekler verilmiştir. Böylece, okurun zihninde daha bütüncül bir gramer şeması verilmek istenmiştir.



Anahtar Kelimeler

Günbet yazması, Dede Korkut Kitabı, sentaks, kelime grupları, sentaktik inceleme.


Kaynakça

Gelecek Sayı

Aralık 2024 Sayısı

Dergimizin Aralık 2024'te yayımlanacak olan 19. Sayısı için makale kabulü devam etmektedir.

iletişim: 0505 4342666


  • Adres :Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Osmaniye/TÜRKİYE
    Telefon : 0505 4342666 Faks :
    Eposta : korkutataturkiyat@gmail.com