Özet


Sâbir's Verse Translation for Qasida al-Amâlî: Subha-i Sıbyân

Emâlî kasidesi, akaid ve kelam konusunda yazılmış en meşhur eserlerden biri olarak bilinmektedir. Ali b. Osman el-Ûşî (d.? - ö. 575/1179) tarafından kaleme alınmış bu eserde, İslamiyetin inanç esasları Mâtürîdî ekolü çizgisine göre anlatılmaktadır. Manzum olması ve konuların ayrıntılara girilmeden veciz bir şekilde ifade edilmesi, eserin çokça rağbet görmesini sağlamıştır. Aslı Arapça olan manzume için çok sayıda şerh yazılmış ve eser çeşitli dillere tercüme edilmiştir. Eserin Farsça, Urduca tercümeleri yanında Batı dillerine yapılmış çevirileri de bulunmaktadır. Fakat Türkçe yapılmış tercümelerin sayısı diğer dillerle kıyaslanamayacak kadar fazladır. Osmanlı döneminde oldukça rağbet gören eserin manzum ve mensur olmak üzere çok sayıda Türkçe tercümesi yapılmıştır. Eserin Cumhuriyet döneminde yapılan yeni tercümeleri de bulunmaktadır. Makalede incelemesini yaptığımız eser de Emâlî kasidesine ait manzum bir Türkçe tercümedir. “Subha-ı Sıbyân” adlı bu manzume, Sâbir adlı/mahlaslı bir kişi tarafından kaleme alınmıştır. Eserle ilgili daha öncesinde yapılmış herhangi bir çalışma mevcut değildir. Emâlî üzerine yapılmış farklı türde ve çok sayıda çalışma bulunmasına rağmen bu çalışmaların hiçbirinde bu manzumeden bahsedilmemektedir. Bununla birlikte Emâlî literatürü dışında yer alan iki çalışmada, esere ait bazı bilgilere ulaşılmıştır. Fakat bu çalışmalar incelendiğinde de manzumeyle ilgili verilen bilgilerin şüpheli ve oldukça yetersiz olduğu görülmüştür. Bu sebeple ilgili konular araştırılarak şüpheli görülen hususlara dair de açıklamalarda bulunulmuştur. Subha-ı Sıbyân’la ilgili detaylı bir araştırmayı ihtiva eden bu çalışmada; manzumenin tanıtımı ve incelemesi yapılmış ve ayrıca -yeni bulduğumuz nüshalarını da içeren- tenkitli metin neşrine yer verilmiştir.



Anahtar Kelimeler

Subha-ı Sıbyân, Sâbir, Emâlî Kasidesi, Manzum Emâlî Tercümesi, Ûşî.


Kaynakça

Gelecek Sayı

Eylül 2025 Sayısı

Dergimizin Eylül 2025'te yayımlanacak olan 22. Sayısı için makale kabulü devam etmektedir.

iletişim: 0505 4342666


  • Adres :Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Osmaniye/TÜRKİYE
    Telefon : 0505 4342666 Faks :
    Eposta : korkutataturkiyat@gmail.com