Uygurlar, uzun tarihsel gelişimi boyunca, diğer milletlerle ekonomik ve kültürel alışveriş sürecinde diğer dillerden çok sayıda alıntı kelime ödünç almıştır ve bağlaçlar da bunlardan biridir. Etimolojik bir bakış açısından, Yeni Uygurcadaki alıntı bağlaçlar, çeşitli tarihsel dönemlerde Arapçadan ve Farsçadan ödünç alınmıştır, kimi bağlaçlar ise Arapça ve Farsça kelimelerin bileşiminden oluşmuştur. Alıntı bağlaçlar Uygurcanın sözdizimsel yapısını zenginleştirdiği gibi dilin anlatımını da zenginleştirir. Makale, Uygur Tilining İzahliq Lughiti’de yer alan alıntı bağlaçları örnek alarak, bu kelimelerin ödünç alma zamanını analiz etmekte ve Uygurcanın çeşitli tarihsel aşamalarında alıntı bağlaçların kullanımını incelemektedir. Araştırmamıza göre, Karahanlılar dönemi öncesine ait taranan metinlerde alıntı bağlaçlara rastlanmamaktadır. Uygurların İslam’ı kabul etmesinin ardından yazılı metinlerde alıntı bağlaçlar kullanılmaya başlamış, Çağatayca döneminde kullanımı daha da çoğalmıştır. Yeni Uygurcada, bağlaçların alıntılama oranı diğer sözcük türlerine göre yüksek olup, 74 bağlaçtan 29’unun alıntı bağlaç olduğu tespit edilmiştir. Fakat bu alıntı bağlaçlar günlük kullanımda çok seyrek rastlanmakta olup hatta bazıları konuşma dilinde hiç kullanılmamaktadır.

Uygurca, alıntı bağlaçlar, tarihsel dönem.