Özet


Perception of Women Through Words Related to Women in Runic Inscriptions

Kadın hareketlerinin 20. yüzyılın ikinci yarısında yükselişe geçmesiyle birlikte Türkiye’de, bütün dünyada olduğu gibi, toplumların kadını algılayışı ve kadına bakışı irdelenmeye başlanmıştır. Bir toplumda kadının yerinin anlaşılması için incelenmesi gereken en önemli unsurlardan biri dildir. Bu incelemeler yapılırken hem günümüzdeki yazılı ve sözlü dilde, hem de tarihî metinlerde kadınların kullandığı dile, kadınların kendileri için kullandığı dile, toplumun kadın için kullandığı dile bakılabilir. Geçmişte Türk toplumlarında kadının dilde ne şekilde yer bulduğuna ilişkin araştırmalar günümüzdeki çalışmalara da kaynaklık edecektir. Türklerin en eski tarih kayıtları olan runik harfli metinler eski Türklerin yaşayış biçimlerini, kültürlerini, hayata bakışlarını ilk elden anlatan birincil kaynaklardır. Bu metinler erkekler tarafından yazılmış ve yazdırılmış oldukları için içeriklerinde kadınların kullandığı dile ilişkin örneklere rastlanmaz; fakat bu metinler toplumun kadınlar için kullandığı dili gözlemlemek açısından ilgi çekicidir. Bu çalışmada Orhon Yazıtları, Uygur Yazıtları, Yenisey- Altay- Kırgızistan Yazıtları ve kâğıda yazılı runik belgeler içerisinden belirlenen ana, ebçi~ ewçi, eke, katun, kelin ~ keli?, kız, kisi, koduz, kunçuy, kü?, ög, si?il, uzuntonlug ve yutuz ~ yotuz sözcükleri örnek cümleler yardımıyla bağlam içerisinde incelenmiş ve dönemin kadın algısı sadece sözcükler ve metinler üzerinden belirlenmeye çalışılmıştır.



Anahtar Kelimeler

Eski Türkçe, Runik harfli metinler, kadın.


Kaynakça

Gelecek Sayı

Eylül 2025 Sayısı

Dergimizin Eylül 2025'te yayımlanacak olan 22. Sayısı için makale kabulü devam etmektedir.

iletişim: 0505 4342666


  • Adres :Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Osmaniye/TÜRKİYE
    Telefon : 0505 4342666 Faks :
    Eposta : korkutataturkiyat@gmail.com