Kile- sözünün temel anlamı istemek, talep etmek, dilemek, söylemek iken Gile/Gile sözünün anlamı ise yakınmak, şikâyet etmek, beyan anlamındadır. Arapçada (??? /???? ) dava sözü de seslemek, çağırmak, istemek ve iddia etmek anlamlarına gelmektedir. Bu gibi örnekleri göz önünde bulundurduğumuzda insanoğlunun dili ve onun söz varlığının aynı mantıkla türetildiği kanısına varmaktayız. Arapçadaki (??? /???? ) dava sözü ile aynı kökten gelen ( ?? ? /dua) sözü, Gregoryen Kıpçak Türkçesindeki Kle-/Kile- ve Gile/Giley sözlerinin hem sözcük bakımından hem de terminolojik bakımından aynı kavramları yansıtmaları tesadüf değildir. Zira kile- sözü Tatarca’da hem dilemek anlamında hem de dinî terminolojide dua/Mecusi duası etmek anlamında kullanılmaktadır. Hukuk ve yargının oluşumundan günümüze değin hak talebi anlamına gelen dava kavramı hukuk dilinin en temel kavramlarından birini oluşturmaktadır. Çalışmada dava, şikâyet, talep, istemek, dilemek ve ifade, beyan anlamlarına gelen Kle-/Kile- ve Gile/Giley terimlerinin Türkçemizin tarihi dönemlerinde ve çağdaş Türk lehçelerindeki kullanımı ele alınmıştır. Kle-/kile-, Gile/Giley sözcükleri sözlüklerde Moğolca ve Farsça/Pehlevice kökenli gösterilse de çalışmada sözcüklerin tarihi seyri, kökeni ve türevleri incelenerek bu kelimelerin Türkçe kökenli olduğu tezi ileri sürülmüştür. Kile-/Kele- sözcüğünün Moğolca kel=khel/dil, ve Türkçe til/dil isimlerinden türediği ve tarihi bir süreç içerisinde, diller ve lehçeler arası ses denklikleri kurallarına uygun olarak hem Türk dili ve lehçelerinin kendi içinde hem de Moğolcada ses değişimine uğrayarak Kile-/Kle- biçimine dönüştüğü görüşü savunulmuştur. Ayrıca çalışmada kelimenin kökenin Türkçe olduğuna ilişkin örnekler, Moğolca, Pehlevice ve Farsçada geçtiği biçimi, anlamı ve kullanım şekli, tarihi süreçte ve çağdaş Türk lehçelerindeki kullanımı ve dil sahası ile birlikte Gregoryen Kıpçak hukuk dilindeki terminolojik çerçeve ve kapsam alanı da ele alınmıştır.

Orta Türkçe, Kle-/Kile-, Gile/Giley sözleri.