Seyahatnameler, seyyahların gezip gördükleri yerler hakkında çeşitli bilgiler verdikleri edebî eserlerdir. Tarih, coğrafya ve edebiyat gibi alanlara kaynaklık eden seyahatnameler, gastronomik çalışmalar için de son derece önemlidir. Farklı yüzyıllarda aynı veya başka coğrafyalara seyahat eden seyyahlar; tattıkları lezzetleri, yemek ve yiyecekle ilgili şahit oldukları olayları ve ilginç buldukları durumları olumlu veya olumsuz şekilde seyahat kitaplarında dile getirmişlerdir. Ayrıca seyahatnamelerde pişirme usullerinden, yemek ve yiyecek yapımıyla ilgili yöntemlerden, saklamada ve serviste kullanılan malzemelerden, yemekle ilgili mesleklerden ve yemek yenilecek mekânlardan söz etmişlerdir. Bazı seyyahlar, alışılagelen yemekleri, pişirme tekniklerini ve sofra alışkanlıklarını kendi kültürleriyle karşılaştırarak vermişlerdir. Seyahatnamelerde geçen bu tür gastronomik unsurlar, seyahatnamenin yazıldığı dönemin ve geçen coğrafyanın yemek ve mutfak anlayışını da yansıtmaktadır. Gastronomik unsurların yer aldığı seyahatnamelere İbn Fadlan’ın er-Risâle, İbn Battûta’nın er-Rıhle, el-Gırnâtî’nin Tuhfetu’l-Elbâb ve Nuhbetu’l-A‘câb, Bedreddin el-Gazzî’nin el-Metali‘u’l-Bedriyye fi’l-Menâzili’r-Rûmiyye, Ahmed Fâris eş-Şidyâk’ın el-Vâsıta ilâ Ahvâli Malta, Kutbeddin el-Mekkî’nin el-Fevâ’idu’s-Seniyye fi’r-Rihleti’l-Medeniyye, İbrahim el-Hıyârî’nin Tuhfetu’l-Udebâ’ ve Selvetu’l-Gurabâ’, el-Ayyâşî’nin er-Rihletu’l-Ayyâşiyye ve Abdulganî en-Nâblusî’nin el-Hakîka ve’l-Mecâz fî Rihle Bilâdi’ş-Şâm ve Mısr ve’l-Hicâz isimli seyahatnameleri örnek olarak verilebilir. Bu seyyahlar seyahatnamelerinde seyahat ettikleri yerlerin yemek kültüründen, orada yetişen meyve ve sebzelerden, şehrin veya bölgenin geleneksel lezzetlerinden, yemek yeme usulü ve âdetlerinden söz etmişlerdir. Ayrıca yemek ve yiyecekle ilgili ilginç durumlara yer vermişlerdir. Bu çalışmada bahsi geçen seyyahların seyahatnamelerinde geçen gastronomik unsurlara yer verilmiştir. Buna bağlı olarak seyyahların seyahat ettikleri yüzyılda ve yerde hangi tür yiyeceklerin tüketildiği, bunların hazırlama ve saklama teknikleri, seyyahların garip buldukları besinler ve âdetler bu çalışmada değerlendirilmiştir.

Gastronomi, seyahatname, seyyah, yemek kültürü.