Mine’l-İlmi’l-Hisâbü’l-Nefis, Osmanlı döneminde hesap ilmini konu edinen bir matematik eseridir. Eser, Osmanlı döneminde hesap konularını ve dönemin muhasebe matematiğini ele alması sebebiyle bilim tarihi açısından önem taşımaktadır. Mine’l-İlmi’l-Hisâbü’l-Nefis’te geçen “iy kan-ı kerem” ifadesi, eserin devrin önde gelen isimlerinden birine ithaf edilmiş telif bir eser olduğunu düşündürmektedir. Eserde müellif veya müstensihe dair herhangi bir kayıt bulunmamaktadır. Fakat eserin 1511 tarihli Mürşidü’l-Muhasibin adlı muhasebe türündeki eserle olan benzerliği ve 15-16. yüzyıllar arasındaki kitaplardaki manzum problemin bir örneğinin eserde bulunması, eserin 16. yüzyılda yazıldığına dair önemli bir bilgi vermektedir. Ayrıca Arapça terimlerin ve tamlamaların yoğun olarak kullanılmıştır. Eserde Türkçe matematik terimi kullanımı sınırlıdır. Matematik terimleri birleşik fiillerle ifade edilse bile eser, dönemin matematik terimlerini ve anlayışını bilmeyi gerektirmektedir. Mine’l-İlmi’l-Hisâbü’l-Nefis’te ağır bir dil kullanılsa da eser, Klasik Osmanlı Türkçesine geçişi yansıtan yazım, ses ve biçim özelliklerini içermektedir. Metindeki harekelerin düzenli olması ve yazının güzel denilebilecek bir nitelikte olması, bu özelliklerin anlaşılmasını kolaylaştırmaktadır. Bu çalışmada, Manisa İl Halk Kütüphanesi 45 Hk 1753 numarada kayıtlı olan Mine’l-İlmi’l-Hisâbü’l-Nefis, adlı mensur matematik eserinin tanıtılması ve eserin başlıca dil özelliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Hesap ilmi konusunu ele alan Mine’l-İlmi’l-Hisâbü’l-Nefis, harekeli nesihle yazılmıştır. Baştan ve sondan eksik olan yazmanın her sayfasında yedi satır bulunmaktadır. Mine’l-İlmi’l-Hisâbü’l-Nefis’ten elde edilen bulguların Türk dili çalışmalarına katkı sağlayacağı umulmaktadır.

Mine’l-İlmi’l-Hisabü’l-Nefis, hesap kitabı, matematik, dil özellikleri.