İnsanların düşünce, duygu ve isteklerini ifade ettikleri dil, aynı zamanda milletlerin kültür birikimlerini aktarmakta kullanılmaktadır. Dildeki anlatım zenginliğini, etkiyi, akıcılığı ve güzelliği artıran en önemli ve en başta gelen unsur atasözleri ve deyimlerdir. Her ulusun, toplumun milli değerlerini, kültürünü, karakterini ortaya koyan, binlerce yıllık geçmişinin birikimi olan yol gösterici ve öğüt verici özlü sözleri vardır. Tarihin en eski ve köklü milletlerinden olan Türklerin binlerce yıllık deneyimlerinden oluşmuş, büyük bir söz ve kültür hazinesi olan atasözleri Türkçenin gücünü ve zenginliğini yansıtır. Bu araştırma ile Türk dilinin ve kültürünün atasözleri yönünden zenginliğine ve anlam derinliğine vurgu yaparak, ifadelerde etkinlik, akıcılık ve anlam genişliği ile milli dil bilincinin artmasına, atasözlerinin her alanda daha sık kullanımına ve bu doğrultuda yapılacak çalışmalara katkı sağlamak amaçlanmıştır. Çalışmada betimsel tarama modeli kullanılarak öncelikle Türk kültürü, Türk mitolojisi, alanlarında yazılı kaynaklardan “gök ve yer” kavramı araştırılmış, daha sonra ilgili kaynaklardan, içinde “gök ve yer” sözcüklerinin yer aldığı atasözleri taranarak tespit edilmiştir. Tespit edilen atasözleri anlamsal olarak analiz edilip değerlendirilmiştir. Sonuç olarak “gök ve yer” kavramlarının Türkler nezdinde ayrı bir yeri ve önemi olduğu, binlerce yıllık tarihi geçmişten günümüze kadar bu iki sözcükten yararlanılarak yüzlerce anlam ve değer yüklenen atasözü oluşturulduğu görülmüştür.

Türkçenin anlatım gücü, Türk mitolojisi, gök ve yer kavramı, atasözü.