İstanbul Telefon Şirketi, Osmanlı Devleti’nde İstanbul ve çevresinde telefon şebekesi vücuda getirmek üzere, 1911 yılında imtiyaz verilerek yabancı sermaye tarafından kurulmuştur. Telefon işletme imtiyazını otuz yıl müddetle devralan şirket, İstanbul Boğazı’nın iki yakasında telefon hatları kurmuştur. Millî Mücadele’nin kazanılmasının ardından kurulan Türkiye Cumhuriyeti Devleti, bütçeye ek bir mali yükün önüne geçmek amacıyla, telefon tesisatının geliştirilmesi konusunda yabancı şirketlere imtiyaz verilmesi anlayışını benimsemişti. Bu anlayışın ürünü olarak, 1923 yılında İstanbul Telefon Şirketi’nin imtiyazı yenilenmiştir. İstanbul Telefon Şirketi’nin faaliyet gösterdiği 1923-1935 yılları arasında, tarifelerde yüksek ücret uygulaması, yetersiz hizmet kalitesi gibi birçok usulsüz uygulamaları görülmüştür. Bu durum, iletişimin daha erişilebilir ve güvenilir hale getirilmesi ihtiyacını doğurmuştur. Bu gerekçeler, millîleştirmenin asıl nedenini oluşturmuştur. Millîleştirme, daha iyi planlama ve kaynak tahsisinin yapılmasını, gerek İstanbul ve gerek ülkenin diğer bölgelerindeki telefon şebekesinin gelişmesini ve modernleşmesini sağlamıştır. Bu kapsamda, 1936 yılında İstanbul Telefon Şirketi’nin millîleştirilmesi, Türkiye’nin ekonomik kalkınma ve modernleşme sürecinde atılan önemli bir adım olarak değerlendirilebilir.
İstanbul Telefon Şirketi, millîleştirme, yabancı sermaye, millî iktisat, telefon.