Özet


Installation of Words Adapted From Children’s Language Into Turkish

Gelişimin önemli aşamalarından biri olan ve henüz bebeklik çağında oluşmaya başlayan dil, karmaşık bir yapıya sahiptir. Bu karmaşık yapı insanoğlu tarafından, zamanla, belirli ilke ve yöntemler dâhilinde değiştirilip geliştirilmiştir. İnsanı diğer canlılardan ayıran önemli özelliklerden biri de dile özgü bu kuralları kullanabilme kabiliyetidir. Eğitim almaksızın, doğal ortamda şekillenip olgunlaşan dilin, işleyişi de her zaman merak konusu olmuştur. Dilin doğuşu, gelişimi ve edinimi üzerine uzun yıllardır önemli çalışmalar yapılmaktadır. Söz konusu çalışmalardan biri de çocuk dili üzerine yapılan araştırmalardır. Titizlik ve sabır gerektiren bu çalışmalar; aile, çevre, akran, okul ve iş birliği içerisinde bazı kişi ya da kurumlarla gerçekleştirilebilir. Söz varlığı çalışmaları da bugün üzerinde oldukça kafa yorulan alanlardan biri olup dille ilgili bazı soruların cevaplandırılması noktasında önem taşımaktadır. Bir dilin söz ve sözcük hazinesi olarak tanımlanan söz varlığı, insanoğlunun konuşma dilinde kullandığı sözcüklerden meydana gelmektedir. Bu sözcükler kimi zaman tarihsel süreçte unutulmuş ve yeniden hayat bulmuş kimi zaman da insanın ihtiyacı doğrultusunda türetilen özgün sözcüklerden oluşmaktadır. Dil yaratıcılığı temelinde yeni yapı ve sözcüklerin hemen her yaş grubundaki kişiler tarafından türetildiği bilinmektedir. Söz varlığına katkı sunma ve araştırmalara farklı bakış açısı getirme bağlamında ele alınan çalışmada dil edinimi ve dil kullanımı çerçevesinde, çocukların da yardımıyla, bazı soruların cevap bulacağı umut edilmektedir. Bir dilin söz varlığı, çocuk dilinden alıntılanan sözcüklerle de zenginleştirilebilir. Bu bağlamda çalışma, çocukların türettiği sözcüklerin tespiti üzerinedir. Çünkü çocuk zihninin yaratıcı gücü ve çocuğun, bir dili kendi kurallarına uydurma becerisi oldukça başarılıdır. Uzun uğraş gerektiren ve sabır isteyen böylesi araştırmalara katkı sunmak amacıyla ele alınan çalışma, çocuklarda dil edinimi gibi önemli bir araştırmanın sadece bir yönünü oluşturmaktadır. Çalışma, bugün 20 yaşın üzerinde olan çocukların da dâhil olduğu bir çalışma olup onların 2-6 yaş aralığında kendi dil evreninde yarattığı sözcüklerin tespiti bağlamında değerlendirilmiştir. Bugün 20 yaşın üzerinde olan bu çocukların sözcükleri, ailelerin görüşü doğrultusunda elde edilmiştir. Ailelerin gözlemleriyle elde edilen ve görüşme neticesinde kayıt altına alınan diğer sözcüklerle birlikte toplam 20 farklı çocuktan 23 sözcük tespit edilmiştir. Çalışma, çocukların telaffuz etmede sıkıntı yaşadığı ses ya da sözcüklerden çok yabancı kökenli sözcüğe Türkçe karşılık bulma bağlamında ele alınmıştır. Örneğin salyangoz çocuğun dil yaratıcılığı neticesinde “kıtır”, telefon “konuşacak”, spor ayakkabı “koşkoş ayakkabı”, tırnak makası “kıt kıt”, helikopter “hoptayay”, raket “topatar”a dönüşmüştür.



Anahtar Kelimeler

Çocuk dili, Türkçe, özgün adlar, yeni kavramlar.


Kaynakça

Gelecek Sayı

Aralık 2024 Sayısı

Dergimizin Aralık 2024'te yayımlanacak olan 19. Sayısı için makale kabulü devam etmektedir.

iletişim: 0505 4342666


  • Adres :Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Osmaniye/TÜRKİYE
    Telefon : 0505 4342666 Faks :
    Eposta : korkutataturkiyat@gmail.com