Özet


The Concept of Tree in the Divans of Bâkî and Şeyhülislam Yahya

Zengin bir malzeme kadrosuna sahip tabiat, klasik Türk şairlerinin dikkatini çekmiştir. Tabiatın bir unsuru olan bahçe ve ağaç şairlerin beyitlerinde yoğun bir şekilde yer almıştır. Klasik Türk edebiyatında tabiat, bu bağlamda ağaç, sembolik anlamlarla yüklü bir unsur olarak sıkça kullanılmıştır. Ağaç estetik bir obje, ilahi ve manevi yolculuğun sembolü, cennet bahçelerinin sembolü, hayat döngüsü, sevgilinin asalet ve zarafetini temsil eder. Ağaçların fiziki özellikleri, yetiştirildiği yerler gibi ağaçların bazı özellikleri şairlerce âşık ve sevgili tipleriyle ilişkilendirilip farklı sembolik anlamlar yüklenmiştir. Şairler gerçek anlamda, mecaz ve benzetmeler yoluyla ağaçtan bahsederken ağaç ve ağacın bağlı olduğu unsurları klasik Türk şiiri geleneği çerçevesinde ele almışlardır. Bâkî ve Şeyhülislam Yahya Efendi divanlarıyla sınırlandırılan bu çalışmada şairlerin ağaçlar üzerinden oluşturduğu kullanımlar kıyaslanarak benzer ve farklılıkları ortaya konulmuştur. Ağaç motifi üzerinden ağacın gölgesi, boyu, yaprakları, dalı ve bağlı olduğu unsurlardan su, rüzgâr, kuşlar gibi ağacın kullanımı araştırılmıştır. Sadece ağaç kelimesi değil fidan gibi ağaca bağlı unsurlar da araştırmaya dâhil edilmiştir. Şairlerin kullanmış olduğu deyim ve tabirler üzerinden ağaçlarla kurdukları bağları yorumlanmıştır. Ağaçlara yüklenilen sembolik ve gerçek anlamlar araştırılarak şairlerin tabiatla sıkı bir ilişki içinde olduğu gösterilmek istenmiştir.



Anahtar Kelimeler

Klasik Türk şiiri, Bâkî, Ş. Yahya, tabiat, ağaç.


Kaynakça

Gelecek Sayı

Ekim 2024 Sayısı

Dergimizin Ekim 2024'te yayımlanacak olan 18. Sayısı için makale kabulü devam etmektedir.

iletişim: 0505 4342666


  • Adres :Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Osmaniye/TÜRKİYE
    Telefon : 0505 4342666 Faks :
    Eposta : korkutataturkiyat@gmail.com