In the novel of Fatih Harbiye, Peyami Safa also tackles the East-West problem, which he frequently deals with in his other novels, with the dilemma of material and spirit, as well as, as can be understood from the name of the novel, he fictionalized the case and individual staff of his work, accompanied by a space conflict. While comparing the materialist West and the spiritualist East, the author made a distinction and comparison over the Fatih and Harbiye districts of Istanbul, while presenting the Harbiye and its surroundings as belonging to the society under the influence of the West, Fatih was able to protect himself from the bad effects of the West in a more local way, but is behind many advances. It has taken it as the place of the society that has an established identity. This situation, together with the separation of space in the novel, caused the people of both places to separate together with the space within a society and revealed the phenomenon of social clustering over space. In this study, in Fatih Harbiye novel, how this separation is reflected on places and people is evaluated and Neriman, who turned his face to the “other” in order to get rid of the troubles of his own field, struggles between the well and different world in the same city and the sociological and psychological reasons of all these are emphasized.

Peyami Safa, space, society, Fatih Harbiye, identity.

Peyami Safa, Fatih Harbiye romanında da diğer romanlarında sıklıkla işlediği Doğu Batı sorununu madde ruh ikilemi ile ele almasının yanı sıra romanın isminden de anlaşılacağı üzere bir mekân çatışması eşliğinde eserinin vaka ve şahıs kadrosunu kurgulamıştır. Maddeci Batı ile maneviyatçı Doğu’yu mukayese ederken İstanbul’un Fatih ve Harbiye semtleri üzerinden bir ayrım ve kıyaslama yapan yazar, Harbiye ve çevresini Batı’nın etkisine girmiş topluma ait olarak sunarken Fatih’i ise daha yerli bir biçimde Batı’nın kötü etkilerinden kendini koruyabilmiş ancak birçok ilerlemenin de gerisinde kalmış bir hüviyete sahip toplumun mekânı olarak ele almıştır. Bu durum ise romanda bir mekân ayrıştırması ile birlikte her iki mekânın insanlarının da bir toplum içinde mekânla birlikte ayrışmasına sebep olmuş ve mekân üzerinden toplumsal kümelenme olgusunu açığa çıkarmıştır. Bu çalışmada Fatih Harbiye romanında bu söz konusu ayrışmanın mekânlar ve insanlar üzerine nasıl yansıdığı değerlendirilmiş ve kendi alanının sıkıntılarından kurtulmak için yüzünü “öteki”ne çevirmiş olan Neriman’ın aynı şehirdeki iyi ayrı dünya arasında bocalayışı ve bütün bunların hem sosyolojik hem de psikolojik sebepleri üzerinde durulmuştur.

Peyami Safa, mekân, toplum, Fatih Harbiye, kimlik.