Classical Turkish literature has a rooted structure that has continued for centuries. This literature has been fed from many sources such as the Qur’an, Iranian mythology, and the stories of the prophets, which form the basis of its deep-rooted past. One of the most important sources of classical poetry is Sufism. Sufism, which started to develop with the current of asceticism that emerged in the VIII. century, left deep effects in all geographies dominated by Islamic civilization and over time became a natural means of expression of each other with literature. Divan poets used the mystical terminology in their poems, sometimes directly and sometimes with symbolic expressions through literary arts. These symbolic expressions added a semantic depth to classical poetry. Annotation and analysis studies carried out today also make this depth visible. Ali Hoca, who is among the Divan poets of the twentieth century, is also a poet who is very attached to the sheikhs and sects, and whose mystical identity is at the forefront. In this study, mystical elements were scanned in the poems of Ali Hoca, on whom no study has been done before, under the headings of sufistic terms, sufis, schools, imams and places. In this way, the depth that Sufism adds to the world of meaning in poems will be tried to be revealed.

Classical Turkish poetry, XX. century, sufism, Ali Hoca.

Klasik Türk edebiyatı yüzyıllar boyunca süregelmiş köklü bir yapıya sahiptir. Bu edebiyat, köklü geçmişinin temelini oluşturan; Kurân-ı Kerim, İran mitolojisi, peygamber kıssaları gibi pek çok kaynaktan beslenmiştir. Klasik şiirin beslendiği en önemli kaynaklardan biri de tasavvuftur. VIII. yüzyılda ortaya çıkan zühd cereyanıyla gelişmeye başlayan tasavvuf, İslam medeniyetinin hâkim olduğu bütün coğrafyalarda derin etkiler bırakmış ve zamanla edebiyatla birbirlerinin doğal bir ifade aracı hâline gelmiştir. Divan şairleri şiirlerinde tasavvufi terminolojiyi kimi zaman doğrudan doğruya kimi zaman da edebî sanatlar aracılığıyla sembolik ifadelerle kullanmışlardır. Bu sembolik ifadeler ise klasik şiire anlamsal bir derinlik katmıştır. Günümüzde yapılan şerh ve tahlil çalışmaları da bu derinliği görünür kılmaktadır. XX. yüzyıl Antepli divan şairleri içerisinde yer alan Ali Hoca da şeyh ve tarikatlara oldukça bağlı, tasavvufî kimliği ön planda olan bir şairdir. Bu çalışmada, daha önce üzerinde herhangi bir çalışma yapılmamış olan Ali Hoca’nın şiirlerinde Tasavvufî unsurlar; tasavvufî tabirler, mutasavvıflar, ekoller, imamlar ve mekânlar başlıkları altında taranmıştır. Böylece tasavvufun şiirlerdeki anlam dünyasına kattığı derinlik ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır.

Klasik Türk şiiri, XX. Yüzyıl, tasavvuf, Ali Hoca.