Dedem Korkut, Dede Korkut or Korkut Ata are the oldest known epic stories of the Oghuz Turks, consisting of literary texts. Although the stories are mostly printed and read as children’s books, the Dede Korkut storytelling includes the social life styles, morals and values ??of the pre-Islamic and post-Islamic period of the nomadic Turkish peoples. The places and events in the stories reflect reality. However, especially the place representations and mythological characters are depicted as imaginary products based on textual descriptions. Therefore, the visual representations produced from the texts by artists and illustrators carry the original characters of the artist, differ according to the period and constitute a visual representation for the Dede Korkut books of the period. There are no visual representations of human and animal silhouettes in the Dede Korkut books (copies). Later, during the restoration of the manuscripts that were reproduced from these manuscripts and donated to museums, visuals were added to the printed books. In the 21st century, which is the age of technology, new digital drawings are produced via computers. In this study, examples of visual representations ranging from hand-drawn miniatures to computer programs that have been used for centuries as reminders of the characters and events in the Dede Korkut stories were given, and the artificial intelligence technology offered to us by the modern age was used in the visualization of textual stories. Visual representations were examined in all aspects in artificial intelligence productions, which are the intersection of humans and technology. The aim of the study is to produce visual representations of Dede Korkut Stories with artificial intelligence technology, in light of textual information, while remaining faithful to the original. In the study, it was concluded that artificial intelligence adheres to textual information with its wide research network and offers optional visual representations in a short time. However, in order for the visual representations to reach the desired results, the instructions or questions (prompts) directed to the artificial intelligence need to be expanded and the data sources of the programs used, especially stories such as Dede Korkut that clearly describe Turkish Culture, need to be increased.

Dede Korkut, artificial intelligence, visual representation.

Dedem Korkut, Dede Korkut ya da Korkut Ata, Oğuz Türklerinin yazınsal metinlerden oluşan, bilinen en eski epik destansı hikâyeleridir. Hikâyeler çoğunlukla çocuk kitapları olarak basılıp okunsa da Dede Korkut hikâye anlatımları yetişkinlere yönelik göçebe Türk halklarının İslam öncesi ve sonrası dönemin sosyal yaşam biçimlerini ahlak ve değerlerini içermektedir. Hikayelerde mekân ve olaylar gerçeği yansıtmaktadır. Fakat, özellikle, mekân temsilleri ve mitolojik karakterleri metinsel betimlemelerden yola çıkarak hayal ürünü şeklinde resmedilmiştir. Dolayısıyla sanatçılar ve çizerler aracılığı ile metinlerden üretilen görsel temsiller sanatçının özgün karakterlerini taşımakta, dönemine göre farklılık göstermekte ve döneminin Dede Korkut kitaplarına görsel temsil oluşturmaktadır. Dede Korkut kitaplarında (nüshalarında) insan ve hayvan silüetinde görsel temsillerine rastlanmamaktadır. Sonrasında bu yazmalardan çoğaltılan ve müzelere bağışlanan yazmaların restorasyonları sırasında basılan kitaplara görseller eklenmiştir. Teknoloji çağı olan 21.yy. da ise bilgisayar aracılığı ile yeni dijital çizimler üretilmektedir. Bu araştırmada Dede Korkut Hikayelerinde geçen karakter ve olayların yüzyıllar boyunca hatırlatıcısı olarak kullanılan el çizimi minyatürlerinden bilgisayar programlarına kadar yapılan görsel temsillerden örnekler verilmiş ve metinsel hikayelerin görselleştirilmesinde modern çağın bize sunduğu yapay zekâ teknolojisi kullanılmıştır. İnsan ve teknoloji kesişimi olan yapay zekâ üretimlerinde tüm yönleri ile görsel temsiller incelenmiştir. Araştırmanın amacı Dede Korkut Hikayeleri görsel temsillerinin metinsel bilgiler ışığında aslına bağlı kalarak yapay zekâ teknoloji ile üretilmesidir. Araştırmada yapay zekanın geniş araştırma ağı ile metinsel bilgilere bağlı kaldığı ve kısa sürede seçenekli görsel temsiller sunduğu sonucuna ulaşılmıştır. Fakat görsel temsillerin metinlerin istenilen sonuçlara ulaşılması için yapay zekaya yöneltilen talimat veya soruların (prompt) genişletilmesine ve kullanılan programların Özellikle Dede Korkut gibi Türk Kültürünü açık bir şekilde anlatan hikayelerin veri kaynaklarının çoğaltılmasına ihtiyaç duyulmaktadır.

Dede Korkut, yapay zekâ, görsel temsil.