Chagatay Turkish is a language used as a common written language by the Turkic peoples living in Central Asia from the 15th century until the early 20th century. The name Chagatay Turkish fell out of use after the creation of a separate language based on the dialect and dialectal features of the languages of the Turkic peoples living in Central Asia. Russian language planners played an important role in this separation of the languages of the Turkic peoples of Central Asia. Today, Uzbek Turkish and New Uyghur Turkish are seen as the continuation of Chagatay Turkish. Many works of different genres were written in Chagatay Turkish, which was used by Uyghur Turks until the mid-20th century Some of these works are manuscripts, while others are printed works printed in Western-style printing presses. One of these works is the booklet titled İfekçilik- İfek ?urtları Terbiye ?ıluv-Ücme-Tut Dira?tları-Ösdürü ?a??ında Rehbername, published in Kashgar in 1935. In this study, the spelling, phonetic and structural features of this work written in late Chagatay Turkish are analyzed. The work was written by Yusif Mu?affer and printed in 2000 copies in the printing house established by the Swedish Missionaries in Kashgar under the sponsorship of the Kashgar Trade and Industry Company. The booklet consists of a total of 25 pages, 18 pages of which are directly related to sericulture and silkworm breeding, and the work is in the Jarring Collection of the Lund University Library in Sweden. In our study, the computerized version of the work was utilized.

Our study consists of three different sections. In the Introduction section of the study, information about the Jarring Collection and sericulture, which constitutes the main material of our study, and the text of the booklet are given. Then, the spelling, phonetic and structural features of the text are emphasized. Finally, the text of the booklet, which consists of 25 pages, has been transcribed.

Late Chagatay Turkish, silkmaking, Kashgar, language analysis.

Çağatay Türkçesi, 15. yüzyıldan 20. yüzyılın başlarına kadar Orta Asya’da yaşayan Türk halkları tarafından ortak yazı dili olarak kullanılan bir dildir. Çağatay Türkçesi adlandırması, Orta Asya’da yaşayan Türk halklarının dillerinin şive ve ağız özellikleri esas alınarak ayrı bir dil oluşturulmasından sonra kullanımdan kalmıştır. Orta Asya’daki Türk halklarının dilinin bu tür ayrıştırılmasında Rus dil planlayıcılar önemli rol oynamıştır. Günümüzde Özbek Türkçesi ve Yeni Uygur Türkçesi Çağatay Türkçesinin devamı olarak görülmektedir. Uygur Türkleri tarafından 20. yüzyılın ortalarına kadar kullanılmış Çağatay Türkçesiyle farklı türden birçok eser kaleme alınmıştır. Bu eserlerin bazıları el yazma eserleriyken bazıları da Batı tarzı matbaalarda basılan basma eserlerdir. Bu eserlerden biri de 1935 yılında Kaşgar’da basılan İfekçilik- İfek ?urtlarını Terbiye ?ıluv -Ücme-Tut Dira?tlarını-Ösdürü ?a??ında Rehbername adlı kitapçıktır. Çalışmamızda Geç dönem Çağatay Türkçesiyle yazılmış bu eserin yazım, ses ve yapı özellikleri incelenmiştir. Eser, Yusif Mu?affer adlı kişi tarafından yazılmış ve Kaşgar Ticaret ve Sanayi Şirketinin sponsorluğunda, İsveç Misyonerlerinin Kaşgar’da kurduğu basımevinde 2000 adet basılmıştır. Toplam 25 sayfadan oluşan kitapçığın 18 sayfası doğrudan ipekçilik ve ipek böceği yetiştiriciliği ile ilgilidir ve eser, İsveç’teki Lund Üniversitesi Kütüphanesi’nin Jarring Koleksiyonunda yer almaktadır. Çalışmamızda ise eserin bilgisayar ortamındaki biçiminden yararlanılmıştır.

Çalışmamız üç farklı bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın Giriş bölümünde, Jarring Koleksiyonu hakkında ve çalışmamızın ana malzemesini oluşturan ipekçilik ile kitapçık metni hakkında bilgi verilmiştir. Ardından metnin yazım, ses ve yapı özellikleri üzerinde durulmuştur. Son olarak ise 25 sayfadan oluşan kitapçık metninin transkripsiyonu yapılmıştır.

geç dönem Çağatay Türkçesi, ipekçilik, Kaşgar, dil incelemesi.