Âdem Çelebi, XVIII. yüzyılda İstanbul’da yaşamış olduğu düşünülen bir şairdir. Şiirlerinden İstanbullu olduğu ya da İstanbul’da yaşamış olabileceği tahminlerinde bulunulabilir. Âdem Çelebi’nin gayr-i müretteb bir divanı vardır. Özellikle gazel nazım şekliyle yazdığı şiirleri oldukça fazladır. Ayrıca “kalenderî”, “semai”, “rubai”, “satranç” vb. tarzında yazdığı şiirleri de mevcuttur. Şiirlerinin bazılarında dinî tasavvufi unsurlara değinirken kimisinde beşerî hususlara değinmiştir. Dinî unsurları kullanırken en çok peygamber kıssaları göze çarpmaktadır. Tüm bunlarla birlikte şiirlerinde musiki ögelere de sıkça yer vermiş hatta şiir başlıklarında “güfte” ifadesini kullanmıştır.  Bu şiirler arasında pek çok yer ismi geçmektedir. Bu isimlerin bazıları yalnızca metafor olarak kullanılırken bazıları şairin İstanbul’da yaşadığını düşündüren semtlerden ibarettir. Pek çok şiirinde İstanbul’un “Vefa, Tozkoparan, Silivri, Haramidere, Çekmece” gibi semtlerine değinmesi, özellikle bir şiirini “İstanbul” redifiyle oluşturması bizi bu çalışmaya teşvik etmiştir.

Bu çalışmanın amacı, Âdem Çelebi Dîvânı’ndaki yer ve mekân adlarını tespit etmek ve tespit edilen bu yerlerin divan şiirindeki karşılıklarını benzerlik ya da farklılık açısından ele alabilmektir.

Âdem Çelebi, yer adları, Dîvân, XVIII. Yüzyıl.

Âdem Çelebi is a poet who is thought to have lived in Istanbul in the 18th century. It can be estimated from his poems that he was from Istanbul or lived in Istanbul. Âdem Çelebi has a disorganized divan. He has many poems written especially in the ghazal verse form. In addition, he also has poems written in the styles of “kalenderi”, “semai”, “rubai”, “satranç” etc. There are many place names among these poems. While some of these names are used only as metaphors, some are neighborhoods that make us think that the poet lived in Istanbul. The fact that he mentions districts of Istanbul such as “Vefa, Tozkoparan, Silivri, Haramidere, Çekmece” in many of his poems and that he composed one of his poems with the redif “İstanbul” encouraged us to do this study.

The aim of this study is to identify the names of places and spaces in Âdem Çelebi's Divan and to examine the equivalents of these places in divan poetry in terms of similarities or differences.

Âdem Çelebi, place names, Dîvân, 18th Century.