Mu’cizâtü’n-Nebî Hikâyeleri Çalışmalarına Zeyl: Hikâye-i Ebû’l-Mihcen
(Addendum to the Studies on the Stories of Miracles of the Prophet: Hikâye-i Ebû’l-Mihcen )

Yazar : Halime ÇAVUŞOĞLU    
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2025
Sayı : 21
Sayfa : 116-140
Doi : 329
    


Özet

Amacı bir olayı anlatmaktan ziyade bir hikmeti dile getirmek, okuyucu üzerinde izler bırakmak olan Ebû’l-Mihcen hikâyesi, Peygamber Efendimiz döneminde geçtiği rivayet edilen bir olayı konu edinmektedir. Yer, zaman, şahıs kadrosu belli olan bu hikâye, Ebû’l-Mihcen etrafında gelişmektedir. Kaynaklarda, hikâyenin merkezinde olan bu kahramanın kim olduğuna dair net bir bilgi tespit edilememiştir. Kahramanın, şair sahabe Ebû’l-Mihcen es-Sekafî ile arasında isim benzerliğinin dışında, yaşadığı dönem ve katıldığı Kadisiye Savaşı gibi ortak noktalar tespit edilmiştir. Fakat bu ortaklıklar, hikâye kahramanının gerçek kimliğini ortaya çıkarmak konusunda yeterli değildir. Zira dinî-menkıbevi nitelikleri haiz bu hikâyenin farklı nüshalarında hikâye kahramanının müstensihten kaynaklandığını düşündüğümüz farklı isimlerle anıldığı da belirlenmiştir. Çeşitli kütüphane kataloglarında ve eserin farklı nüshalarına ait yapılan çalışmalarda hikâyenin Mu’cizât-ı Nebî, Mu’cizâtü’n-Nebî gibi farklı şekillerde başlıklandırıldığı tespit edilmiştir. Bu çalışmada Mu’cizâtü’n-Nebî hikâyeleri üzerine yapılan çalışmalara ek olabilecek mensur ve manzum iki nüsha üzerinde durulmuştur. Öncelikle hikâyenin nüsha hususiyetleri ele alınmış, akabinde hikâyenin tematik boyutu irdelenmiştir. Çalışmada bu iki nüshanın neşri de yapılmıştır. Neşredilen mensur metin Süleymaniye Kütüphanesi’nde bulunmaktadır. Manzum olanı ise biri İBB Atatürk Kitaplığı’nda, diğeri ise Ankara Adnan Ötüken İl Halk Kütüphanesi’nde olmak üzere iki nüshası bulunan muhtasar metindir.  Manzum metin mesnevi nazım şekli ile kaleme alınmıştır. Dil hususiyetleri dikkate alındığında çalışmaya dahil edilen her iki metin de Klasik Osmanlı Türkçesinin hususiyetlerini taşımaktadır.



Anahtar Kelimeler

Hikâye, mu’cizât, Ebû’l-Mihcen, manzum, mensur.



Abstract

The story of Abu’l-Mihcen, whose aim is to express wisdom and leave a mark on the reader rather than narrating an event, is about an event that is said to have taken place during the time of the Prophet. This story, which has a certain place, time and cast of characters, develops around Ebû’l-Mihcen. No clear information has been determined in the sources about the identity of this hero at the center of the story. Apart from the similarity of name between the hero and the poet sahabath Ebû’l-Mihcen es-Sekafî, common points such as the period he lived in and the Battle of Qadisiyah in which he participated have been determined. However, these similarities are not enough to reveal the true identity of the hero of the story. Because it has been determined that in different copies of this story, which has religious and legendary qualities, the hero of the story is referred to by different names, which we think originate from the writer. In various library catalogs and studies conducted on different copies of the work, it has been determined that the story is titled with titles such as Mu’cizât-ı Nebî, Mu’cizâtü’n-Nebî. This study focuses on two copies in prose and verse that could be an addition to the stories of the Prophet. First, the copy characteristics of the story were discussed, then the thematic dimension of the story was examined. The publication of these two copies was also performed in the study. The published prose text is in the Süleymaniye Library. The verse text is a short text with two copies, one in the Istanbul Metropolitan Municipality Atatürk Library and the other in the Ankara Adnan Ötüken Provincial Public Library. The verse text was written in the mesnevi verse form. When the language characteristics are taken into consideration, both texts included in the study carry the characteristics of Classical Ottoman Turkish.



Keywords

Story, mu’cizât, Ebû’l-Mihcen, prose, verse.


Gelecek Sayı

Eylül 2025 Sayısı

Dergimizin Eylül 2025'te yayımlanacak olan 22. Sayısı için makale kabulü devam etmektedir.

iletişim: 0505 4342666


  • Adres :Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Osmaniye/TÜRKİYE
    Telefon : 0505 4342666 Faks :
    Eposta : korkutataturkiyat@gmail.com