Geçmişten günümüze insan toplulukları hayvan popülasyonlarıyla bir arada yaşamaktadır. Bu birliktelikte genel olarak insanlar, hayvanları besin kaynağı olarak değerlendirmekte veya bunun yanı sıra hayvanların emek gücünden de faydalanmaktadır. İnsan ve hayvan arasındaki bu ilişki, insan topluluklarının gelişim ve dönüşümüyle birlikte hayvanlar açısından daha olumlu bir yöne doğru ilerlediğini söyleyebiliriz. Söz konusu ilişkinin her iki tarafı üzerinde farklı etkiler bırakması ve bu etkilerin farklı çıktılarının olması kuvvetle muhtemeldir. Konuşma yetisine sahip insanın hayvanlarla kurduğu ilişkinin yine insan zihnindeki yansımaları yani kavramsallaştırmaları dilsel veriler üzerinden izlenebilmektedir. Bilişsel anlambilim yaklaşımının zihinsel yapıların dilsel ifadelerin anlamları olduğu görüşü metafor mekanizması ile açıklanır. Bu yaklaşımda geleneksel yaklaşımların aksine metafor, stilistik bir özellik olarak değil; insan zihnindeki kavramsal alanlar arası haritalamalar olarak değerlendirilir. Böylelikle kavramsal alanlar arası haritalamalar sayesinde anlamsal yapılar ortaya çıkar. Bu çalışmada insan ve hayvan arasındaki ilişkinin Türklerin zihnindeki yansımaları, Türkçe hayvan ifadeleri üzerinden ortaya çıkarılması amaçlanmaktadır. Veri belirleme sürecinde, ilk olarak hayvan adlarının bulunduğu bir hedef liste belirlendi. Bu hedef liste ölçünlü Türkçenin sözvarlığını en iyi şekilde yansıtan Türkçe Sözlük'ten (2011) oluşturulmuştur. Daha sonra bu hedef listedeki hayvan adları Türkçe Ulusal Derlemi’nde yer alan yazılı metinler üzerinden sorgulanmıştır. Veri çözümlemesinde her bir hayvan adı kullanım bağlamında değerlendirilmiştir. Hayvan adlarının kullanım bağlamlarında aldıkları değerler olumlu, nötr ve olumsuz olacak şekilde işaretlenmiştir. Araştırmada Türkçe hayvan adlarının HAYVAN kaynak alanından İNSAN hedef alanına gerçekleşen İNSAN HAYVANDIR ve İNSANIN DAVRANIŞI HAYVANIN DAVRANIŞIDIR kavramsal metaforlarını dilsel düzeyde aktif bir şekilde yansıttıkları tespit edilmiştir. Aynı zamanda Türk toplumunda ve kültüründe bu tür dilsel ifadelerin en çok olumsuz değer işaretlemeleri ile kullanıma çıktığı da elde edilen bulgular arasındadır.

From the past to the present, human societies have coexisted together with animal populations. In this cooccurrence, people generally consider animals as a source of food or benefit from the labor power of animals. We can say that this relationship between humans and animals is moving towards a more positive direction in terms of animals with the development and transformation of human societies. The relationship in question will likely have different effects on both sides and these effects will have different outputs. The reflections, in other words, the conceptualizations of the relationship between humans, who can speak, and animals, can be followed through linguistic data. The dominant view of the cognitive semantics approach, namely the point of view that mental structures are the meanings of linguistic expressions, is explained by the metaphor mechanism. In cognitive semantics, unlike traditional approaches, metaphor is not a stylistic feature; considered the mapping between conceptual domains in the human mind. Thus, semantic structures emerge thanks to the mappings between conceptual domains. This study aims to reveal the reflections of the relationship between humans and animals in the minds of Turks through Turkish animal expressions. In the data identification process, a target list of animal names was first determined. This target list was created from the Turkish Dictionary (2011), which reflects the vocabulary of standard Turkish in the best way.Then, the animal names in this target list were checked through the written texts in the Turkish National Corpus. In the data analysis process, each linguistic unit was evaluated in the context of use. The values of animal names in their context of use are marked as positive, neutral and negative. In the research, it has been determined that Turkish animal names actively reflect the conceptual metaphors of HUMAN IS ANIMAL, HUMAN BEHAVIOR IS ANIMAL BEHAVIOR, from the ANIMAL source domain to the HUMAN target domain, at the linguistic level. In addition, it is among the findings that such linguistic expressions are mostly used with negative value markings in Turkish society and culture.

Metaphor, animal names, conseptualization, Turkish