Arabic and Persian had a great influence in shaping the language, culture and literature of the Ottoman Empire. In this period, learning and teaching of these languages has always been important in order to develop both literary and scientific. Based on this importance, many works have been written as a source for learning Arabic and Persian languages faster and better. Poetic dictionaries prepared to make words easier to learn and to become more permanent in memory are among these works. Although there are also those works written for the languages of different communities that constitute the citizens Ottoman Empire, the vast majority of the poetic dictionaries are written in Arabic-Turkish, Persian-Turkish or Arabic-Persian-Turkish. In this respect, one of the poetic dictionaries prepared in Arabic-Turkish is Bulgatu’s-Sıbyân, whose author and date of copyright are not available. In this work, which is the only known manuscript and which has 250 couplets, Turkish meaning of around 1100 Arabic words are given.

Classical Turkish Literature, Dictionary, Poetic Dictionary, Bulgatu’s-Sıbyân.

Osmanlı’nın dil, kültür ve edebiyatının şekillenmesinde Arapça ve Farsçanın büyük etkisi olmuştur. Bu dönemde hem edebî hem de ilmî olarak gelişim göstermek için bu dillerin öğrenimi ve öğretimi her zaman önem arz etmiştir. Bu öneme istinaden Arap ve Fars dillerinin daha çabuk ve daha iyi öğrenilmesi için kaynak niteliğinde birçok eser kaleme alınmıştır. Kelimelerin daha kolay öğrenilmesi ve hafızada daha kalıcı hâle gelmesi için hazırlanan manzum sözlükler de bu eserler arasında yer alır. Özellikle Osmanlı tebaasını oluşturan farklı toplulukların dilleri için yazılmış olanları da olmakla birlikte manzum sözlüklerin büyük çoğunluğu Arapça-Türkçe, Farsça-Türkçe veya Arapça-Farsça-Türkçe şeklinde tanzim edilmiştir. Bu meyanda Arapça-Türkçe manzum şekilde hazırlanmış sözlüklerden biri de müellifi ve telif tarihi hakkında elde herhangi bir kayıt bulunmayan Bülgatü’s-Sıbyân’dır. Şimdilik bilinen tek yazma nüshası bulunan ve 250 beyitten müteşekkil olan bu eserde, 1100 civarı Arapça kelimenin Türkçe karşılığı verilmiştir. Bu çalışmada Bülgatü’s-Sıbyân’ın şekil ve muhteva özellikleri üzerinde durularak, çeviriyazılı metnine yer verilmiştir

Klasik Türk Edebiyatı, Sözlük, Manzum Sözlük, Bülgatü’s-Sıbyân.