Kağızmanlı Hıfzı’nın Şiirlerinde Ağızbilimsel Unsurlar
(Dialectical Elements in Poems of Kagizmanli Hifzi )

Yazar : Salih DEMİRBİLEK    
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2020
Sayı : 3
Sayfa : 80-92
Doi : 41
    


Özet

Like any poet, Kagizmanli Hifzi added his own dialect features to his poems. These features are indicative of the fact that the language used in his poems is also a sincere and unappealing language. The dialects of the Kars region are shown in the dialects of the Eastern group coming from Turkey's three main dialects. In our article, we will study the verbal characteristics of the poems of Kagizmanli Hifzi. For example, the presence of the verb -am / -em indicative affix and the -anda / -ende gerundial suffix, which are not used in our written language today, also the presence of morphological features such as the use of the -ca / -ce derivational suffix for simulated purposes, as well as the absence of vowel harmony, phonological features such as the round shape of the derivational affix of noun from noun in poems are the first striking features in his poems. There are the richness in the poetry in the use of regional morphems such as "Fatiha ver- lal eyle -, çalkan-, çıgrış -”. In this article, by determining these dialectical elements that Kağızmanlı Hıfzı frequently included in his poems, we aim to present both a scientific evaluation of our poet in this respect and a small description of the dialect of Kars - Kağızman with his data.



Anahtar Kelimeler

Kagizmanli Hifzi, Dialectology, dialect of Kars, dialect of Kagizman, deviances.



Abstract

Kağızmanlı Hıfzı, her şair gibi yazdığı şiirlerine kendi ağız özelliklerini de katmıştır. Bu özellikler şiirlerinde kullanmış olduğu dilin aynı zamanda yapmacıksız bir dil olduğunun da göstergesidir. Kars yöresi ağızları günümüzde Türkiye’nin üç ana ağız grubundan Doğu grubu ağızları içerisinde gösterilmektedir. Çalışmamızda Kağızmanlı Hıfzı’nın şiirlerinde yer alan ağızbilimsel özellikleri inceleyeceğiz. Şairimizin şiirlerinde ağız özellikleri taşıyan pek çok dilbilgisel ve anlambilimsel öge yer almaktadır. Örneğin bugün yazı dilimizde kullanılmayan -am /-em bildirme eki ve -anda / -ende zarf-fiili ekinin varlığının yanı sıra –ca /-ce yapım ekinin benzetme amaçlı kullanımları gibi morfolojik özelliklerin varlığı, sık sık ünlü uyumlarının dışına çıkılması, yokluk anlatan isimden isim yapım ekinin şiirlerde genellikle yuvarlak şeklinin tercih edilmesi gibi fonetik özellikler şiirlerinde ilk göze çarpan hususiyetlerdir. “Fatiha ver-, lal eyle-, çalkan-, çıgrış-…” gibi yöresel morfemlerin kullanımında da şiirlerinde bir zenginlik mevcuttur. Kağızmanlı Hıfzı’nın şiirlerinde sık yer verdiği bu ağızbilimsel unsurları tespit ederek gerek şairimizin bu yönüyle bilimsel bir değerlendirmesini gerekse de onun verileriyle Kars-Kağızman ağzının küçük bir tasvirini sunmayı amaçlamaktayız.



Keywords

Kağızmanlı Hıfzı, Ağızbilimi, Kars ağzı, Kağızman ağzı, sapmalar.

Gelecek Sayı

Aralık 2024 Sayısı

Dergimizin Aralık 2024'te yayımlanacak olan 19. Sayısı için makale kabulü devam etmektedir.

iletişim: 0505 4342666


  • Adres :Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Osmaniye/TÜRKİYE
    Telefon : 0505 4342666 Faks :
    Eposta : korkutataturkiyat@gmail.com