Ömer Seyfettin Hikâyelerinde Renkler ve Çağırışım Değerleri
(Colors and Connotation Values in Ömer Seyfettin Stories )

Yazar : Yusuf GÖKKAPLAN    
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2022
Sayı : 9
Sayfa : 412-428
Doi : 445
    


Özet

Binlerce yıllık geçmişe sahip olan Türk dilinin gramer kuralları üzerine bir hayli çalışma yapılmıştır. Yapılan çalışmalara genel olarak bakıldığında Türk dilinin gramer özelliklerinin bazı istisnai durumlar haricinde büyük ölçüde belirlendiği görülmektedir. Son dönemlerde disiplinler arası yaklaşımların ortak çalışma noktası hâline gelen Türk dilinde söz varlığı, sözcüklerin anlam derinliği ve kavram alanı, bağlam merkezli değerlendirmeler, anlam bilimi gibi çalışmalar da dikkate değerdir. Bu tür alanlar Türk dilinin dil bilimi merkezinde değerlendirilmesini de zorunlu hâle getirmiş, yapılan bu çalışmalarla Türk dilinin gelişmiş başka bir tarafı da araştırmacılar için çalışma alanı olmuştur. 21. yüzyılın dil bilim anlayışında insan merkezli bir bakış açısı geliştirilmiş ve dili işleyen insan faktörü dil bilimi için önemli konulardan biri olmuştur. İnsan çevresinde gelişen dil bilimin çalışma alanlarından birinin de sözcük temelli çağrışım konusu olduğu söylenebilir. Çağrışım konusu her ne kadar psikoloji alanının inceleme alanı olarak görülse de sözcük temelli çağrışımların psikoloji ve dil bilimin ortak çalışma sahası olduğu gerçektir. Bu nedenle Türkçe sözcüklerin çağrışım temelli bir disiplin çerçevesinde ele alınması sözcüklerin anlam derinliğinin ortaya konması açısından önemlidir. Bu çalışmanın konusu da duru bir Türkçe anlayışıyla eserler kaleme alan ve Türkçeye büyük katkıları olan Ömer Seyfettin’in hikâyelerindeki renklerin çağırışım değerlerinin değerlendirilmesi olacaktır. Renkler üzerine yapılacak olan bu çalışmada serbest çağrışım tekniği esas alınacaktır. Psiko-dilbilim olarak da adlandırabileceğimiz ortak bir disiplin çerçevesinde ele alınacak renklerin çağrışım değerleri hem sözcüklerin hem de bu çerçevede ortaya konan düşünce, anlayış ve bakış açısının ifade edilmesinde önemli olacaktır.



Anahtar Kelimeler

Çağrışım, Ömer Seyfettin, renk, dilbilim, psiko-dilbilim, çağrışım değeri.



Abstract

Many studies have been done on the grammar studies of the Turkish language, which has a history of thousands of years. When we look at the studies in general, it is seen that the grammatical features of the Turkish language have been determined to a large extent, except for some exceptional cases. Studies such as vocabulary, semantic world and conceptual field, context-centered evaluations, semantics in Turkish language, which has recently become a common working point of interdisciplinary approaches, are also noteworthy. Such areas have made it necessary to evaluate the Turkish language in the circle of linguistics, and with these studies, another rich side of the Turkish language has become a study area for researchers. In the linguistics of the 21st century, a human-centered perspective has been developed and language, which human factor processing language, has become one of the important subjects of linguistics. One of the study areas of linguistics that has developed in the human environment has been the subject of word-based connotation. Although the subject of connotation is seen as a subject of study in the field of psychology, it is true that word-based connotation are the common field of study of psychology and linguistics. The subject of this study will be the evaluation of the connotation values of the colors in the stories of Ömer Seyfettin, who wrote works with a clear understanding of Turkish and made great contributions to Turkish. In this study on colors, analysis of free associations will be based. The connotation values of colors, which will be discussed within the framework of a common discipline, which we can also call psycholinguistics, will be important in expressing both the words and the thought, understanding and perspective put forward in this framework.



Keywords

Connotation, Ömer Seyfettin, color, linguistics, psycholinguistics, connotation value.


Gelecek Sayı

Eylül 2025 Sayısı

Dergimizin Eylül 2025'te yayımlanacak olan 22. Sayısı için makale kabulü devam etmektedir.

iletişim: 0505 4342666


  • Adres :Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Osmaniye/TÜRKİYE
    Telefon : 0505 4342666 Faks :
    Eposta : korkutataturkiyat@gmail.com