Olumlu tipler, destan geleneği içerisinde kahramanın yanında yer alan ve genellikle kahramana yardım eden tiplerdir. Bu makalede destana önemli katkısı olan olumlu tiplerin tespit edilmesine yönelik bir öneri sunmak ve tutarlı bir adlandırma yaparak işlevlerini belirlemek amacıyla “Türk Dünyası Destanlarının Tespiti ve Türkiye Türkçesine Aktarılması ve Yayılması Projesi” dâhilinde Türk Dil Kurumu yayınları arasından çıkan on ciltlik Kazak Destanları incelemeye tabi tutulmuştur. Bu inceleme yapısalcı bakış açısı yöntemi kullanılmak suretiyle yapılmıştır. Bu yöntemle öncelikli olarak tekrar eden karakteristik eylemler tespit edilmiş, ardından da ilgili eylemlerin kahramana olan katkısı dikkate alınarak olumlu tipler belirlenmiştir. Belirlenen olumlu tiplerin de yapısal ve bağlamsal işlevleri metin merkezli ve bağlam merkezli halk bilim kuramlarından yararlanılarak yorumlanmıştır. Bu yorumlama sonucunda olumlu tiplerin yapısal işlevlerinin kahramanın maddi-manevi güç ve başarısını arttırmak, olay örgüsünü genişletmek olduğu görülmüştür. Bağlamsal işlevlerinin ise bireysel ve toplumsal eğitim ile kültürel mirası aktarma, rahatlama sağlama, siyasi ve sosyal destek sağlama olduğu tespit edilmiştir.

Kazak, destan, tip, olumlu tipler, işlev.

Positive types are the types who are next to the hero in the epic tradition and help the hero or positive types. In this article, ten volumes of Kazakh Epics published among the publications of the Turkish Language Institution within the scope of the Project of Determining the Epics of the Turkic World and Translating and Spreading them to Turkey Turkish were examined in order to provide a suggestion for the identification of positive types that contributed significantly to the epic and to determine their functions by making a consistent naming. This review was made using the structuralist perspective method. With this method, primarily recurring characteristic actions were determined, and then positive types were determined by considering the contribution of the relevant actions to the hero. The structural and contextual functions of the determined positive types were also interpreted by using text-centered and context-centered folklore theories. As a result of this interpretation, it has been seen that the structural functions of positive types are to increase the material-spiritual power and success of the hero, and to expand the plot. It has been determined that the contextual functions are individual and social education and transfer of cultural heritage, providing relief, providing political and social support.

Kazakh, epic, type, positive types, function.