Literary arts which add a depth of aesthetics and comprehension to poetry, are considered as indispensable elements of poetry. Poems that are written without making use of literary arts are poems that are free from delicacy, grace and artistry and that are meaningfully shallow. Word arts are used in poems written with meter and rhyme. The science of declaration, which is based on the methods and principles of expressing a meaning and meaning in different ways, consists of arts of simile, metaphore, trope and figurative expression. Simile which is among these arts and which is the subject of work, means similar in dictionary, in the term, it is to compare two or more things that can be similar to each other in terms of similarity. In other words, in order to influence the interlocutor, the similarity is established and the weak is compared to the strong. Ferîdüddin-i Attâr, one of the important poets of Persian literature who lived between 1142-1145 / 1221, also used abundantly in the ghazals of the arts of the science of simile, he found it appropriate to bring the beauty elements of the lover, such as his face, hair, cheek, to the fore with many features about love and love. In this study we tried to examine the art of exhibition in his diwan’s, consisting of 6540 couplets and 503 ghazels, in order to understand the artistic value that Ferîdüddin-i Attâr used in his poems. In order to better understand the use of the related art in Attâr's poems, some of the couplets chosen have been commented. In the footnote next to the titles, the page and couplet numbers of the related examples in the ghazels in the poet's Diwan are given.

Fariduddin Attar, simile, ghazal, literary arts.

Şiire estetik ve anlama derinlik katan edebi sanatlar, şiirin vazgeçilmez unsurlarından sayılmaktadır. Edebi sanatlardan faydalanılmadan yazılan şiirler ise incelik, letafet ve sanatsallıktan uzak, anlam bakımından sığ olan şiirlerdir. Vezin ve kafiye ile yazılan, bir sanat eseri özelliği taşıyan şiirlerde şüphesiz söz sanatları kullanılmaktadır. Bir anlam ve manayı değişik şekillerde ifade etmenin usul ve kaidelerini esas alan beyan ilmi ise teşbîh, mecaz, istiare ve kinaye sanatlarından oluşmaktadır. Bu sanatların arasında yer alan ve çalışmaya konu olan teşbîh; sözlükte benzer anlamına gelmekte, terimde ise aralarında benzerlik ilgisi kurulabilen iki ya da daha fazla şeyi benzerlik ilgisi bakımından birbirine benzetmektir. Başka bir ifadeyle muhatabı etkilemek amacıyla, benzerlik ilgisi kurularak zayıf olanı güçlü olana benzetmektir. 1142-1145/1221 yılları arasında yaşamış Fars edebiyatının önemli şairlerinden olan Ferîdüddin-i Attâr da beyan ilminin sanatlarından olan teşbîhi gazellerinde bolca kullanmış, sevgilinin yüzü, saçı, yanağı, gibi sevgiliye ait güzellik unsurlarını, aşka ve âşıklığa dair birçok özelliği teşbîh sanatını kullanarak ön plana çıkarmayı uygun görmüştür. Bu çalışmada Ferîdüddin-i Attâr’ın şiirlerinde kullandığı sanatsal değeri anlamak için 6540 beyit, 503 gazelden oluşan divanında teşbîh sanatı incelenmeye çalışılmıştır. İlgili sanatın kullanımının Attâr’ın şiirlerinde daha iyi anlaşılması için seçilen bazı beyitlerin şerhi yapılmıştır. Başlıkların yanındaki dipnotta şairin Dîvân’ında yer alan gazellerdeki ilgili benzer örneklerin sayfa ve beyit numarası verilmiştir.

Ferîdüddin-i Attâr, teşbîh, gazel, edebi sanatlar.