Menzilnâmeler, klasik Türk edebiyatında çeşitli vesilelerle çıkılan seyahatlerde konaklanılan mekânlar ve yerleşim yerlerinin konu edildiği edebî türdür. Edebiyatımızda bu türde yazılan eserlerin büyük çoğunluğu hac seyahati esnasında yol güzergâhında yer alan menzillerin fiziksel özellikleri ve konaklama imkânları hakkında bilgiler ihtiva eden hac menzilnâmeleridir. Manzum ve mensur şekilde karşımıza çıkan bu eserler daha çok 17. ve 18. yüzyıllarda kaleme alınmıştır. Bu mahiyetteki manzumelerden biri de 18. yüzyıl şairlerinden Bursalı Mü’minzâde Ahmed Hasîb’in Bursa ve Mekke arasındaki menziller hakkında bilgi verdiği hac menzilnâmesidir. Eserin şu an için bilinen tek nüshası, Mısır Milli Kütüphanesi Türkçe Yazmalar “Edebi Türkî 149” arşiv numaralı mecmuada kayıtlıdır. Mesnevi nazım şekliyle yazılan ve 91 beyitten müteşekkil olan metinde şair, Bursa’dan başlayarak Mekke’ye kadar hacı adaylarının uğrayacağı 78 menzilin ismini zikretmiş ve bu menziller hakkında ayrıntıya girmeden kısa bilgiler vermiştir. Bu çalışmada öncelikle menzilnâme türü ve bu türde yazılmış olan eserlerden bahsedilmiştir. Akabinde Hasîb’in hac menzilnâmesinin şekil ve muhteva özellikleri üzerinde durularak değerlendirmelerde bulunulmuştur. Çalışmanın sonunda ise eserin çeviri yazılı metnine yer verilmiştir.

Klasik Türk edebiyatı, menzilnâme, Bursalı Mü’minzâde Hasîb, hac menzilnâmesi.

Menzilname is a literary genre in classical Turkish literature that focuses on the places and settlements where travelers would rest during various journeys. The majority of works in this genre in our literature are Menzilnames, which provide information about the physical features and accommodation facilities of the resting places along the pilgrimage route, particularly during the Hajj pilgrimage. These works are composed in both verse and prose forms and were predominantly written in the 17th and 18th centuries. One such example of this genre is the Hajj Menzilname by Bursalı Müminzade Ahmed Hasib, an 18th-century poet, detailing the resting places between Bursa and Mecca. The only known copy of this work is currently archived in the Egyptian National Library under the manuscript number “Edebi Türki 149”. Written in the form of a mesnevi (rhymed couplets), the text consists of 91 verses. In this composition, the poet mentions the names of 77 resting places that pilgrims would encounter on their journey from Bursa to Mecca, providing brief information about each without going into extensive details. This study begins by discussing the genre of menzilname and the works written in this genre. Subsequently, it focuses on the form and content characteristics of Hasib’s Hajj Menzilname, providing evaluations. Finally, the translated written text of the work is included at the end of the study.

Classical Turkish literature, menzilname, Bursalı Müminzade Hasib, Hajj Menzilname.