Tarihî Kıpçak Türkçesinin bilinen üç alt dönemi vardır: Kuman Kıpçakçası (14. yüzyıl), Ermeni Kıpçakçası (1559-1664) ve Memlûk Kıpçakçası (1250-1517). Bu çevrelerde yer alan eserler; türleri, konuları, dil bilgisi özellikleri ve söz varlığı bakımından kimi zaman birbirlerinden farklılık arz etmektedir. Memlûk Kıpçakçası, Tarihî Kıpçak Türkçesinin Mısır ve Suriye çevresinde kaleme alınan önemli bir kolunu teşkil etmektedir. Araştırmacılar bu dönemi kendi içerisinde üç alt döneme ayırır: Asıl Memlûk Kıpçakçası, Oğuz-Kıpçak karışık diyalekti ve Osmanlı Türkçesi. Literatürde ilk iki dönem ayrıntılı bir biçimde izah edilebilmiş ve dil özellikleri ile temsilcileri belirlenebilmiş iken, son dönem için kapsamlı ve bütüncül bir çalışma yapılmamıştır. Bu yazıda, şimdiye kadar Osmanlı Türkçesinin bir devamı sayılan ancak ne Osmanlı Türkçesi dil bilgisi çalışmaları içerisinde ne de Osmanlı Türkçesi edebiyat tarihlerinde anılan Memlûk sarayı etrafında şiir yazmış Sultan Kayıtbay, Sultan Muhammed b. Kayıtbay, Kansu Gavrî, Yaş Bek ve Nâsır’ın Türkçe manzumeleri temelinde dil bilgisi incelemesi yapılacaktır. Bu incelemeyi imlâ, ses ve şekil bilgisi hususiyetleri oluşturmaktadır. Çalışma, temelde Osmanlı Türkçesinin bir uzantısı sayılan bu dönemin söz konusu dönemden farklılıkları ile benzerliklerini ve ayrıntılı bir dil incelemesini ortaya koymayı amaçlamaktadır.

Kıpçak Türkçesi, Memlûk Kıpçak Türkçesi, Mısır Oğuzcası, gramer, alt diyalekt.

There are three known sub-periods of historical Kipchak Turkish: Cuman Kipchak (14th century), Armenian Kipchak (1559-1664) and Mamluk Kipchak (1250-1517). The works written in these regions differ in terms of their genres, subjects, grammar, and vocabulary. Mamluk Kipchak is an important branch of Historical Kipchak Turkish, in which works were written in Egypt and Syria. Scholars divide this period into three sub-periods: Original Mamluk Kipchak, Oghuz-Kipchak mixed dialect and Ottoman Turkish. In published literature, while the first two periods could be explained in detail and the language characteristics and representatives could be determined, a comprehensive and holistic study was not conducted for the last period. In this article, poets such as Sultan Kayıtbay, Sultan Muhammed b. Kayıtbay, Kansu Gavrî, Yaş Bek, and Nâsır who wrote their poetries around the Mamluk palace in Turkish will be analyzed grammarly. These poets have been mentioned neither in Ottoman Turkish grammar studies nor in Ottoman Turkish literature history. This examination consists of orthographical, phonetical and morphological features. The study aims to reveal the differences and similarities of this period, which is basically an extension of Ottoman Turkish, and a detailed language analysis.

Kipchak Turkish, Mamluk Kipchak Turkish, Egyptian Oghuz, grammar, subdialect.