Enver Behnan Şapolyo'nun Öykülerinde Osmanlı/Türk İmajı
(The Ottoman/Turkish Image in Enver Behnan Şapolyo's Stories )

Yazar : Necla DAĞ ERGEN    
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2025
Sayı : 22
Sayfa : 28-44
Doi : 666
    


Özet

Enver Behnan Şapolyo; araştırmacı, gazeteci, tarihçi, yazar kimliğiyle tanınan Cumhuriyet döneminin ünlü isimlerindendir. Şapolyo, çocuk yaştayken babasının yanında gazetecilik mesleğinin inceliklerini öğrenir. Bu tecrübe, onun hem edebi anlayışının şekillenmesi hem de İstanbul Sultanisinde öğrenciyken basınla yakından ilgilenmesinde önemli rol oynar. Şapolyo, Milli Mücadele’de aldığı görevle ülkenin düşman işgalinden kurtulması için mücadele ederken yazılarıyla da ulusal ve kendisini kültürel değerlerin yaşatılmasına, Türk gençlerinin milli bilince erişmesine adar. Milli Mücadeleci kimliği, yazarın daha sonra Ankara’da kurulan Cumhuriyet rejimini desteklemesine vesile olurken gazeteci kimliğiyle yapılan inkılapları yakından takip etme, düşünce ve siyasi yazılarında olduğu kadar edebi eserlerinde de tarih, milli bilinç ve Osmanlı ile ilgili konuları ele almasını sağlar. Ziya Gökalp, Ahmet Refik Altınay, Şevket Süreyya Aydemir, Yusuf Akçura, Hüseyin Namık Orkun, Fuad Köprülü gibi isimlerin etkisiyle folklor, tarih, Türk edebiyatı ve kültürüne yönelen Şapolyo, öykülerinin ana konusunu ve malzemesini Türk tarihinden seçer. Öykülerinde, Orta Asya Türk devletleri, Selçuklu, Osmanlı ve Cumhuriyete kadar olan tarihi, sözlü gelenek ürünlerini yeniden yazma yoluyla değerlendirmeye çalışır. Genç nesillere tarihi sevdirmek, geçmişlerini öğretmek ve milli bilinci güçlendirmek amacıyla eserlerinde Türk büyükleri ve padişahlarını kahraman olarak seçer. Yazarın ideolojik yönelimi nedeniyle çoğu zaman Orta Asya, Selçuklu ve Cumhuriyet dönemine karşı olumlu bir duruş sergilemesine rağmen Osmanlı dönemini olumsuz bir tutumla eleştirdiği, yapılan bütün yenilik ve düzenlemeleri taraflı bir gözle değerlendirdiği görülmektedir. Bu çalışmada Enver Behnan Şapolyo’nun öykülerinde Osmanlı imajına yönelik değerlendirmeleri incelenmiştir.



Anahtar Kelimeler

Enver Behnan Şapolyo, Osmanlı imajı, ideoloji.



Abstract

Enver Behnan Şapolyo is one of the famous figures of the Republican era known for his identity as a researcher, journalist, historian, and writer. Şapolyo learned the intricacies of journalism alongside his father at a young age. This experience played a significant role in shaping his literary understanding and his close interest in the press while he was a student at Istanbul Sultani. While struggling for the country’s liberation from enemy occupation with his duties in the National Struggle, Şapolyo also dedicated himself to preserving national and cultural values and helping Turkish youth attain national consciousness through his writings. His National Struggle identity led him to support the Republican regime established in Ankara later on, while his journalistic identity allowed him to closely follow the reforms, addressing topics related to history, national consciousness, and the Ottoman Empire in his political writings and literary works as well as his thoughts. Influenced by figures such as Ziya Gökalp, Ahmet Refik Altınay, Şevket Süreyya Aydemir, Yusuf Akçura, Hüseyin Namık Orkun, and Fuad Köprülü, Şapolyo turned towards folklore, history, Turkish literature, and culture, choosing the main subjects and materials of his stories from Turkish history. In his stories, he attempts to evaluate the history from Central Asian Turkish states, Seljuks, Ottomans, to the Republic by rewriting products of oral tradition. He chooses Turkish greats and sultans as heroes in his works to make young generations love history, teach them about their past, and strengthen national consciousness. Due to the author’s ideological orientation, although he often displays a positive stance towards the Central Asian, Seljuk, and Republican periods, it is observed that he criticizes the Ottoman period with a negative attitude and evaluates all innovations and regulations with a biased view. This study examines Enver Behnan Şapolyo’s evaluations of the Ottoman image in his stories.



Keywords

Enver Behnan Şapolyo, Ottoman-Turkish image, ideology.


Gelecek Sayı

Aralık 2025 Sayısı

Dergimizin Aralık 2025'te yayımlanacak olan 23. Sayısı için makale kabulü devam etmektedir.

iletişim: 0505 4342666


  • Adres :Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Osmaniye/TÜRKİYE
    Telefon : 0505 4342666 Faks :
    Eposta : korkutataturkiyat@gmail.com