Ortaokul Öğrencilerinin Çevre Sorunları, Ekolojik Ayak İzi ve Su Ayak İzi Kavramları ile İlgili Bilişsel Gelişimlerinin İncelenmesi
(Examination of Middle School Students' Cognitive Development Regarding Environmental Problems, Ecological Footprint and Water Footprint Concepts )

Yazar : Gülistan AYHAN  Ufuk TÖMAN  
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2024
Sayı : 16
Sayfa : 515-543
Doi : 80
    


Özet

Bu araştırmanın amacı, ortaokul 5, 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin çevre sorunları, ekolojik ayak izi ve su ayak izi kavramlarına ilişkin bilişsel gelişimlerini incelemektir. Çalışmada gelişimsel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmaya 5. sınıftan 16, 6. sınıftan 16, 7. sınıftan 21 ve 8. sınıftan 21 olmak üzere toplam 80 öğrenci katılmıştır. Veri toplama aracı olarak çevre sorunları, ekolojik ayak izi ve su ayak izi kavramlarına ilişkin senaryolu açık uçlu sorular ve yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Çalışmanın ilk aşamasında öğrencilere çevre sorunları, ekolojik ayak izi ve su ayak izi başlıkları altında senaryolarla hazırlanmış açık uçlu sorular sorulmuştur. Verilen yanıtlar literatürdeki tanımlarla birebir örtüşecek şekilde bilimsel olarak ifade edilip edilmediğine göre kategorilere ayrılmıştır. Verilen yanıtlara temalar ve kodlar atanarak frekanslar belirlenmiştir. Çevre sorunları başlığı altında su kirliliği, toprak kirliliği ve hava kirliliği kavramlarına ilişkin sorulan sorulara 5, 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin büyük çoğunluğunun cevap verebildiği belirlenmiştir. Ekolojik ayak izi başlığı altında sorulan sorularda ise öğrencilerin büyük çoğunluğunun ekolojik ayak izini tanımlayamadığı belirlenmiştir. Su ayak izi başlığı altında sorulan sorularda ise öğrencilerin hiçbirinin su ayak izini bilimsel olarak tanımlayamadığı görülmüştür. Araştırmanın ikinci aşamasında senaryolarla oluşturulan açık uçlu sorulara paralel olarak hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme yapılmıştır. 5, 6, 7 ve 8. sınıflardan beşer öğrenci seçilerek toplam 20 öğrenciyle yüz yüze yarı yapılandırılmış görüşme yapılmıştır. Öğrencilerin çevre sorunları konusunda bilgi sahibi oldukları ancak ekolojik ayak izi ve su ayak izi kavramlarını tanımlayamadıkları belirlenmiştir.



Anahtar Kelimeler

Su kirliliği, toprak kirliliği, hava kirliliği, ekolojik ayak izi, su ayak izi.



Abstract

Bu ürün; Ortaokulların çevre sorunları, ekolojik ayak izleri ve su ayak izleri kavramlarına ilişkin bitkilerin gelişimlerinin incelenmesi hedeflenmiştir. Çalışmada gelişimsel araştırma yöntemi kullanılmıştır. 5. sınıf kademesinden 16, 6. sınıf kademesinden 16, 7. sınıf kademesinden 27 ve 8. sınıf kademesinden 21 olmak üzere toplam 80 öğrenci katılmıştır. Veri toplama aracı olarak; Çevre sorunları, ekolojik su ayak izi hakkında senaryolaştırılmış açık uçlu sorular ve yarı çözümün müzakere ürünleri kullanılmaktadır. Çalışmanın birinci sırasındaki çevre sorunları, ekolojik ve su ayak izi etiketleri altında senaryolarla hazırlanmış açık dosyalar yönlendirilmiştir. Verilen yanıtlar literatürdeki uygun ve bilimsel olarak ifadelerin belirtilmemesine göre kategorize edilmiştir. Verilen yanıtlara temalar ve kodlar belirlenerek frekansları belirlendi. 5., 6., 7. ve 8. sınıfların büyük bir bölümünde “Çevre Sorunları” başlığı altında su yasaklı, toprakların korunması, havanın yasaklanması kavramları hakkında bilgilerin yayınlanması cevaplayabildikleri tespit edilmiştir. “Ekolojik Ayak İzi” başlığı altında açıklamalarda yer alan büyük bir doğal ayak izinin bilimsel tanımını yapamadıkları ortaya çıktı. “Su Ayak İzi”nin liderliği altında yaşanan gelişmelerde hiç kimsenin su ayak izinin tanımının yapılmadığı görüldü. Araştırmanın ikinci aşamada ise senaryolarla oluşturulmuş açık kopyaları paralel olarak hazırlanmış yarı tamamlanmış görüşme yapılmıştır. 5., 6., 7. ve 8. sınıflardan beşer öğrenci seçildi; Toplam 20 öğrenci ile yüz yüze yarı görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Çevre sorunları hakkında bilgi sahibi oldukları ancak ekolojik ve su ayak izini olarak tanımlanamayanları tespit edilmiştir.



Keywords

Su yasak, toprağın yasaklanması, hava kirliliği, ekolojik ayak izi, su ayak izi.

Gelecek Sayı

Aralık 2024 Sayısı

Dergimizin Aralık 2024'te yayımlanacak olan 19. Sayısı için makale kabulü devam etmektedir.

iletişim: 0505 4342666


  • Adres :Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Osmaniye/TÜRKİYE
    Telefon : 0505 4342666 Faks :
    Eposta : korkutataturkiyat@gmail.com