Derleme Sözlüğü’ndeki Sağlıkla İlgili Deyimlerin Haritalandırılması
(Mapping of Health-Related Idioms in the Compile Dictionary )

Yazar : Aysun KANMAZ  Asiye Mevhibe COŞAR  
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2024
Sayı : 17
Sayfa : 103-118
Doi : 212
    


Özet

Compilation Dictionary, which stands out as a comprehensive dictionary covering the diversity of Turkey Turkish dialects, also constitutes a predominantly idiomatic vocabulary. In recent years, while publications contributing to the Turkish vocabulary through dialect studies have increased remarkably, various studies have also been carried out on the idioms in the current Compilation Dictionary. In this study, the thematic classification of idioms in the Compilation Dictionary and the process of mapping health-related idioms, which are the data of the doctoral thesis made to map this classification, are presented. In the doctoral thesis in question, it was seen that 222 of the 5163 idioms identified from the Compilation Dictionary were related to health, and the classification of the idioms within themselves and their representation on the map of Turkey in terms of settlements were exemplified. In addition to the distribution of idioms according to the settlements where they were compiled, it is possible to monitor their pronunciation and meaning changes, as well as their features in terms of synonymy or polysemy. For the mapping phase of the idioms, the data was first written on Excel and the province, district and if any, village information was updated and added to the database. In order to eliminate the differences between the compilation time and today's administrative structure, the Ministry of Internal Affairs' Turkey Civil Administration Departments Inventory website was used for current location information. Thus, location updates were also provided in the Compilation Dictionary for idioms. The idioms and related information transferred to the MYSQL database through the created Excel file were made synonymous, polysemous and thematically searchable on the map of Turkey in an interactive environment through the website developed with PHP. Trials were made on the domain name www.deyimatlasi.com and multiple searches were performed.



Anahtar Kelimeler

Compilation Dictionary, health idiom, synonymy, polysemy, mapping.



Abstract

Türkiye Türkçesi ağızlarının çeşitliliğini kapsayan geniş bir sözlük olan Derleme Sözlüğü (DS) içinde deyim söz varlığı da ağırlıklı bir yekûn oluşturur. Son yıllarda Türkiye Türkçesi söz varlığına, ağız çalışmaları üzerinden katkı sunan yayınlar artarken mevcut DS’deki deyimler üzerine de çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmada, DS’deki deyimlerin tematik tasnifi ve tasnifin haritalandırılması amacıyla yapılan doktora tezinin verilerinden sağlıkla ilgili deyimlerin gösterimine ilişkin süreç paylaşılmaktadır. Söz konusu tezde DS’de tespit edilen 5163 deyim içinde 222 tanesinin sağlıkla ilgili olduğu görülmüş, deyimler kendi içerisinde sınıflandırılarak harita üzerinde gösterimi örneklenmiştir. Deyimlerin derlendiği yerleşim yerlerine göre dağılımı yanında deyimlerdeki söyleyiş ve anlam değişiklikleri ile eş veya çok anlamlılık durumlarının da izlenmesi mümkündür. Haritalandırma aşaması için ilk olarak veriler Excel üzerine yazılmış; deyimin geçtiği il, ilçe ve varsa köy bilgileri güncellenerek veri tabanına eklenmiştir. Derleme zamanı ile günümüz idarî yapılanması arasındaki farkların giderilmesi amacıyla yer bilgileri İçişleri Bakanlığının Türkiye Mülki İdare Bölümleri Envanteri sitesinden güncellenmiş; böylece deyimlerin DS’de yerleşim yeri güncellemesi de sağlanmıştır. Oluşturulan Excel, MYSQL veri tabanına aktarılmış ve ilgili bilgiler, hazırlanan PHP ile geliştirilmiş web sitesi üzerinden etkileşimli ortamda Türkiye haritası üzerinde eş anlamlı, çok anlamlı ve tematik olarak aranabilir hâle getirilmiştir. www.deyimatlasi.com adıyla alınan domain üzerinden denemeler yapılmış ve çoklu aramanın sağlandığı görülmüştür.



Keywords

Derleme Sözlüğü, sağlık deyimleri, eş anlamlılık, çok anlamlılık, haritalandırma.

Gelecek Sayı

Ekim 2024 Sayısı

Dergimizin Ekim 2024'te yayımlanacak olan 18. Sayısı için makale kabulü devam etmektedir.

iletişim: 0505 4342666


  • Adres :Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Osmaniye/TÜRKİYE
    Telefon : 0505 4342666 Faks :
    Eposta : korkutataturkiyat@gmail.com