Türk Kültüründe Yer Alan Kağnı İmgesinin Çağdaş Türk Resim Sanatına Yansımaları
(Reflections of the Oxcart Image in Turkish Culture on Contemporary Turkish Painting )

Yazar : Sabriye ÖZTÜTÜNCÜ    
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2024
Sayı : 18
Sayfa : 261-275
Doi : 230
    


Özet

People used oxcarts as a vehicle in the years when the society they lived in was not at an advanced level in terms of industrial technology and mechanization. When considered in a cultural sense, oxcarts, which were frequently used as a wagon or a migration wagon especially in ancient Turkish societies, were also used for the same purposes by the Turkish people living on Anatolian lands. However, oxcarts had a very important role for Turks, especially during the national struggle period, and they have a special value both spiritually and culturally. The purpose of use and the process of use of oxcarts over the years have changed according to the positive effects of the innovations in the industrial and technological context seen in Western societies on the Turkish people. The increase in the use of motor vehicles with the mechanization process reduced the interest in the slow and sluggish oxcart. Thus, the oxcart gave its way to the speed and power of the machine engine. In today's modern age, the oxcart, which has lost its purpose of use, is exhibited and used as a cultural heritage value in ethnography-themed museums or various foyer areas.

The primary purpose of the study is to emphasize the cultural and sociological importance of the “oxcart” image, which has an important place in Turkish culture. The secondary purpose of the study is to evaluate the “oxcart” image seen in the works of artists who produced works in different periods and styles, especially the painters of the Republican period, who took their place in Contemporary Turkish painting, from a pictorial language perspective. This study is limited to the works of İbrahim Çallı, Ali Sami Yetik, Hayri Çizel, Hüseyin Avni Lifij, Neşet Günal, Kasım Koçak and Fikret Otyam, who produced works in different styles. First of all, a literature review was conducted on the symbolic meanings of the oxcart image in Turkish culture, and in the next stage, some works containing the oxcart image in Contemporary Turkish painting were analysed in the context of plastic arts and a conceptual conclusion was reached.



Anahtar Kelimeler

 Turkish culture, National Struggle, contemporary Turkish painting, oxcart.



Abstract

İnsanlar kağnıyı, yaşadıkları toplumun sanayi teknolojisi ve makineleşme yönünden ileri bir seviyede olmadığı yıllarda, bir taşıt olarak kullanmışlardır. Kültürel anlamda değerlendirildiğinde, özellikle eski Türk toplumlarında yük arabası ya da göç arabası olarak sıklıkla kullanılan kağnı, Anadolu toprakları üzerinde yaşayan Türk halkları için de aynı amaçlarla kullanılmıştır. Ancak kağnı Türkler için, özellikle de milli mücadele döneminde oldukça önem taşıyan bir role sahip olmuş ve manevi yönden olmakla birlikte, kültürel yönden de özel bir değer taşımaktadır. Kağnının yıllar içerisindeki kullanım amacı ve kullanım süreci, Batı toplumlarında görülen sanayi ve teknoloji bağlamındaki yeniliklerin, Türk halkları üzerinde bırakmış olduğu olumlu etkilerin sonucuna göre değişikliklere uğramıştır. Makineleşme süreci ile motorlu taşıt kullanımının artması, yavaş ve ağır hareket eden kağnıya olan ilgiyi azaltmıştır. Böylece kağnı yerini, makine motorunun hızına ve gücüne bırakmıştır. Günümüz modern çağında ise kullanım amacını oldukça yitiren kağnı, etnografya temalı müzelerde ya da çeşitli fuaye alanlarında kültürel bir miras değeri olarak sergilenmekte ve değerlendirilmektedir.

Araştırmanın birincil amacı; Türk kültüründe önemli bir yeri olan “kağnı” imgesinin kültürel ve sosyolojik yönden öneminin vurgulanmasıdır. İkincil amacı ise; Çağdaş Türk resim sanatı içerisinde yer edinen, Cumhuriyet dönemi ressamları başta olmak üzere birbirinden farklı dönem ve üsluplarda eser üreten ressamların eserlerinde görülen “kağnı” imgesini resimsel bir dil yönüyle değerlendirmektir. Bu araştırma; İbrahim Çallı, Ali Sami Yetik, Hayri Çizel, Hüseyin Avni Lifij Neşet Günal, Kasım Koçak ve Fikret Otyam’ın birbirlerinden farklı üsluplarla üretmiş oldukları eserleri ile sınırlandırılmıştır. Öncelikle kağnı imgesinin Türk kültüründe var olan sembolik anlamları ile ilgili literatür taraması yapılmış, bir sonraki aşamada ise Çağdaş Türk resim sanatında kağnı imgesini içeren bazı eserler plastik sanatlar bağlamında analiz edilerek kavramsal sonuca gidilmeye çalışılmıştır.



Keywords

Türk kültürü, Millî Mücadele, çağdaş Türk resim sanatı, kağnı.

Gelecek Sayı

Aralık 2024 Sayısı

Dergimizin Aralık 2024'te yayımlanacak olan 19. Sayısı için makale kabulü devam etmektedir.

iletişim: 0505 4342666


  • Adres :Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Osmaniye/TÜRKİYE
    Telefon : 0505 4342666 Faks :
    Eposta : korkutataturkiyat@gmail.com