Bu makale, Azmî-zâde Hâletî Divanı’nda hastalık ve tedavi temalarının nasıl işlendiğini incelemektedir. Hâletî’nin şiirlerinde hastalık sadece fiziksel bir rahatsızlık olarak ele alınmaz; aynı zamanda aşk, özlem ve ayrılık gibi duygusal boyutlarıyla da ele alınır. Şair, aşk acısını bir tür hastalık olarak nitelendirir ve bu dertten kurtuluşun ancak sevgilinin ilgisiyle mümkün olabileceğini belirtir. Sevgilinin ilgisi ve merhameti, âşık için en güçlü ilaç olarak görülür. Azmî-zade Hâletî Divanı’nda şifa hem fiziksel hastalıkların tedavisi hem de manevi ızdırabın iyileştirilmesi şeklinde iki yönüyle ele alınır. Çalışmada, hasta ve hekim ilişkisi, divanda adı geçen hastalıklar ile bu hastalıkların teşhis ve tedavisi, darüşşifaların teşhis ve tedavi sürecindeki rolü ve geleneksel şifa arayışları, hastalıkların hasta üzerinde bıraktığı maddi ve manevi izler analiz edilmiştir. Şiirlerde, fiziki rahatsızlıklar, yaralanmalar, tedavi yöntemleri ve kullanılan ilaçlar hem gerçek hem de mecazi anlamlarıyla işlenmektedir. Bu çalışma, Hâletî’nin şiirlerinin dönemin tıbbi ve kültürel anlayışını yansıttığını ortaya koyan bir örnek olarak klasik Türk edebiyatında hastalık ve şifa algısının nasıl işlendiğine dair bir kaynak niteliği taşır.

Hâletî, şiir, şifa, hastalık, tedavi.

This article examines the representation of illness and treatment themes in the Divan of Azmî-zâde- Hâletî. İn his poetry, illness is not merely portrayed as a physical ailment, it is also adressed through emotional dimensions such as love, longing and separation. The poet characterizes the pain of love as a form of sickness and asserts that the only remedy for this affliction lies in the attentionof the beloved. The care and compassion of the lover are perceived as the most effective medicine for the afflicted. İn the Divan of Azmî-zâde Hâletî, healing is examined both in terms of treating physical ailments and the alleviation of spiritual suffering. This study analizes the patient and physician relationship, the specific ilnesses mentioned in the Divan, their diagnosis and treatment, the role of darüşşifas in the diagnostic and therapeutic processes, traditional healing practices and the physical and emotional traces ilness leaves on the patient. İn the poems, physical disorders, injuries, treatment methods and medicines are discussed in both literal and metaphorical terms. This study offers valuable insight into how Hâletî’s poetry reflects the medical and cultural perspectives of the time, thus contributing to the understanding of illness and healing within classical Turkish literatur.

Hâletî, poem, healing, illness, treatment.